Добавить свою статью
31 Марта 2023
Концепция чистого Иссык-Куля. Зимний и рыболовный туризм

Книга вышла в свет 25 декабря 2021 года тиражом 150 экземпляров на кыргызском и русском языках и разослана:

1. Полномочному представителю Президента Кыргызской Республики в Иссык-Кульской области (губернатору) входящим № Д-27 от 13.01.2022 года.

2. В Иссык-Кульскую районную государственную администрацию входящим № Д-19 от 04.02.2022 года.

3. В мэрию города Чолпон-Ата входящим № Д-31 от 04.02.2022 года.

4. Президенту Кыргызской Республики С.Н. Жапарову и Председателю кабинета министров Кыргызской Республики А.У. Жапарову входящими №№ 1694 и 1695 (принявшая сотрудница сказала, что у Президента и Председателя Кабинета министров один исполнитель и что оба письма будут переданы сразу тому одному исполнителю, непонятно как-то).

5. Председателю Жогорку Кенеша Кыргызской Республики Т.Т. Мамытову входящим № 12-3735/22 от 18.04.2022 года.

6. Министру Природных ресурсов, экологии и технического надзора Кыргызской Республики Д.А. Кутмановой входящим № 01-14/35 Д от 18.04.2022 года.

7. Министру образования и науки Кыргызской Республики А.Б. Бейшеналиеву входящим № Д.-540 от 18.04.2022 года.

8. Министру культуры, информации, спорта и молодежной политики (Департамент туризма при министерстве) Кыргызской Республики А.К. Жаманкулову входящим № Д-222 от 18.04.2022 года.

9. Главе айыл окмоту Бостеринского айыльного аймака Сопуеву Курманбеку Момунбаевичу за входящим № 01-32/546 от 3 августа 2022 года.

10. Председателю айыльного кенеша Бостеринского айыльного аймака Усубалиеву Эмил Жумаевичу за входящим № 45 от 1 августа 2022 года.

11. Для министра Природных ресурсов, экологии и технического надзора Кыргызской Республики Д.А. Кутмановой 2 декабря 2022 года повторно приняли по инициативе одной сотрудницы отдела приема писем, когда я навестил их, чтобы узнать, отправляли ли мне ответ на первое письмо от 18 апреля 2022 года? Та сотрудница проявила активную патриотическую гражданскую позицию, внимательность и чуткость и побольше бы таких добросовестных госслужащих, которые внимательно относятся к гражданам. Тем более, когда в Бишкек я приехал специально из Иссык-Куля.

Ответы поступают одобрительно-поощрительные и всем спасибо за благодарные ответы.

Далее будет разослана в районные государственные администрации Иссык-Кульской области, органы местного самоуправления Иссык-Кульской области, пансионаты и санатории Иссык-Куля, средние школы Иссык-Кульской области и другим.

Светлой памяти любимой дочери Айлины посвящаю эту книгу (19.06.2000 – 18.04.2021).

ВВЕДЕНИЕ

Идеи концепции динамичны,

Нет лишних слов, они практичны!

Иссык-Куль скоро зацветёт!

Мировой имидж обретёт!

Туристов мира позовёт!

Для реализации идей настоящей концепции никакие источники финансирования не требуются кроме как хотя бы обеспечение сотрудников службы благоустройства достойной заработной платой исходя из финансовых возможностей пансионатов. Ведь главной и конечной целью настоящей концепции является содержание нашего любимого озера Иссык-Куль в безупречно привлекательной чистоте. Для этого деньги особо не требуются. Нужна всего лишь наша культура отношения к озеру. Ведь культуру за деньги не купишь, она формируется воспитанием. Хотя минуя идеологические призывы и прочие моральные способы воздействия на сознание общества, для реализации идей настоящей концепции сделан практичный правовой подход. И будем надеяться, что законы, направленные на усиление ответственности руководителей органов местного самоуправления, прибрежных пансионатов, домов, центров отдыха, гостиниц и санаториев и регулирующие правила поведения граждан на побережье Иссык-Куля, в конечном итоге, внесут хотя бы косвенный вклад в дело воспитания общества.

Правда, при разработке данного проекта концепции возникала шальная идея об организации ежегодной национальной кампании на летний период под вдохновляющим лозунгом массово призывать желающих со всей республики съезжать на побережье Иссык-Куля, и за счет заработной платы весь период летнего сезона заниматься исключительно уборкой иссык-кульского побережья, где для выплаты заработной платы государством выделялись бы бюджетные средства.

Но зачем расхолаживать руководителей иссык-кульского побережья и баловать их сотрудников, тогда как, можно обойтись силами работников прибрежных пансионатов, прибрежных домов и центров отдыха, гостиниц и санаториев? Нужна всего лишь правильная организация добросовестной, ответственной работы сотрудников пансионатов и научить общество к культуре взаимоотношения с окружающей средой.

В концепции сделана попытка не выходить за рамки конкретной темы – это чистота Иссык-Куля и весьма коротко приведены идеи о зимнем и рыболовном туризме Иссык-Куля. В связи с этим не было расширения тематики вроде как проблемы сервиса и так далее. Ведь если говорить о сервисе, несомненно, что сервисная наука и его правила давно изобретены и к чему все это повторять? Поэтому концепция написана коротко и конкретно, сначала формулируя концептуальные понятия, выявляя причины проблем и в конечном итоге предлагая проекты конкретных статей в конкретные нормативные правовые акты – кодексы, законы и уставы местных сообществ.

Здесь же стоит отметить, что в конце концепции затронута отдельная проблема межсезонного зимнего Иссык-Куля и вкратце рыболовного туризма. Так, при новаторском подходе в зимнее время года можно успешно привлечь граждан Кыргызстана и зарубежных гостей к зимнему туризму на Иссык-Куле. А развитием рыболовного туризма, хоть немного увеличить поток туристов.

ОБЯЗАТЕЛЬНЫЕ МИНИМАЛЬНЫЕ ПРИЗНАКИ ИМИДЖА ИССЫК-КУЛЯ

Концептуальное определение:

Обязательные минимальные признаки имиджа Иссык-Куля – это чистота пляжной зоны, прежде всего песка, прилегающей древесно-кустарниковой и травянистой растительности и водной поверхности и дна, санитарно-гигиенические нормы услуг питания, круглосуточная физическая и коммерческая доступность общественных уборных и, наконец, гостеприимство народа.

ГЛАВНЫЙ ИМИДЖЕОБРАЗУЮЩИЙ ЭЛЕМЕНТ ИССЫК-КУЛЯ

Концептуальное определение:

Главный имиджеобразующий элемент Иссык-Куля – песок и только песок, его просеянная чистота, прежде всего, от всякого мелкого мусора природного и техногенного происхождения – снесенные ветром ветки, сухие травки, листики деревьев, пух, окурки, осколки стекол, пробки от бутылок, семечки и другие мелкие и только мелкие предметы, всё то, что не является песком.

Аргумент. Такой крупный мусор как пластиковые и другие бутылки, полиэтиленовые пакеты, кожура арбуза и тому подобные предметы человеческого обихода могут быть убраны в рамках ежедневной уборки, но чистота песка, как правило, остается без внимания.

УХОЖЕННОСТЬ ПЛЯЖНОЙ ЗОНЫ КАК ЛИЦО РУКОВОДСТВА

Ухоженность пляжной зоны – это результат степени сознательности, уровня культуры, добросовестной деятельности руководства прибрежных пансионатов, санаториев, центров, домов отдыха и гостиниц. В некоторых случаях организованно-согласованное взаимодействие хозяйствующих субъектов по содержанию в чистоте и порядке пляжной зоны.

ИДЕОЛОГИЧЕСКИЙ ПРИЗЫВ ИЗ ИДЕОЛОГИЧЕСКОГО НАСТАВЛЕНИЯ ПЛАТФОРМЫ «ПРОГРАММНО-ПРАВОВОЙ ОБЩЕГРАЖДАНСКОЙ ИДЕОЛОГИИ КЫРГЫЗСТАНА» У.ДУЙШЕНАЛЫ

…39. Если Вы руководитель пансионата на Иссык-Куле или чиновник на Иссык-Куле, то акцентируйте внимание не только на уборке крупного мусора (пластмассовые бутылки, пакеты и т.д.) на пляже, но и прочистке песка от такого мелкого мусора как осколки стёкол, окурки, травинки и других инородных предметов. Крупный мусор может быть убран обычной повседневной уборкой, а песок, как правило, остается без внимания. Чистый пляж и чистая вода сохранит имидж нашей жемчужины – озера Иссык-Куль.

ЭЛЕМЕНТАРНЫЕ ПРИЗНАКИ ЦИВИЛИЗОВАННОСТИ

Элементарные признаки цивилизованности – это ответственное отношение к общественным санитарным и гигиеническим нормам путем создания круглосуточно доступных туалетов в общественных местах, в том числе на автовокзалах и в пляжной зоне, обязательное наличие рукомоющих средств в пунктах общественного питания и постоянной проточной воды для качественного мытья посуды.

НАЛИЧИЕ ШТАТА СПАСАТЕЛЕЙ НА ПЛЯЖЕ

Наличие штата спасателей на пляже – лицо гуманизма руководства пансионатов, санаториев, центров и домов отдыха и гостиниц вопреки экономии доходных бюджетных средств.

АРБУЗЫ, СЕМЕЧКИ, СИГАРЕТЫ

Одну из проблем чистоты пляжной зоны создают употребление отдыхающими арбузов, семечек и курение. Нерадивы те руководители зон отдыха, которые так и норовят запретить на свою территорию приносить арбуз, щелкать семечки и курить сигареты. Такой подход к делу не считается решением проблемы чистоты, а, скорее, бегством от проблем, «решение» проблемы чистоты кражей у людей естественного удовольствия полакомиться арбузом и пощелкать семечки. О курении поговорим отдельно. Потенциальный запрет на употребление арбуза на пляже, несомненно, означает как минимум два негативных фактора:

1. Нежелание уборщиков собирать кожуру арбузов хотя бы из урн, когда профессия уборщика для того и придумана, чтобы проводить уборку за людьми. Уборщики для того и получают зарплату, чтобы заниматься уборкой.

2. Неумение руководителей наводить порядок на своей территории, приучая людей кожуру арбузов бросать строго в урны. И зачем всему обществу запрещать приносить на пляж арбуз из-за отдельной части общества, которая не бросает кожуру арбуза в урну, а оставляет на месте отдыха?

Ведь нам очень важно, чтобы в перспективе люди научились культуре есть арбуз и щелкать семечки и этому можно научить, только имея процесс употребления арбузов и щёлкание семечек, но не запретив.

О курении. Вопрос о запрете курения в пляжной зоне риторический. Поэтому здесь воздержимся давать однозначную рекомендацию и выдвинем для общественного обсуждения два варианта решения проблем. Первое, либо запретить. Второе, либо не запрещать, создав специально отведенные места для курения.

Постскриптум: недавно принят нормативный правовой акт о запрете курения в общественных местах. Пляжная зона тоже является общественным местом.

ВЫПАС СКОТА НА ПЛЯЖНОЙ ЗОНЕ И ПРИЛЕГАЮЩЕЙ ТЕРРИТОРИИ ИЛИ ЧИСТЫЕ БЕРЕГА И ПАНСИОНАТЫ БЕЗ ДОМАШНЕГО СКОТА И НАВОЗА

Выпас домашнего скота и езда на коне в зоне отдыха с последующим загрязнением навозами пляжной зоны, прилегающей территории и территории пансионатов и санаториев дает как минимум два негативных сигнала: первое, об уровне нашей культуры и отношении к отдыхающим гостям и, второе, вынужденный выпас скота вследствие отсутствия, недостаточности или недоступности пастбищных зон.

ГОСТЕПРИИМСТВО КЫРГЫЗСКОГО НАРОДА ИСПЫТЫВАЕТСЯ В ТУРИСТИЧЕСКИХ ЗОНАХ

Вероятная кража отдыхающих гостей и драки, хотя такие случаи бывают во всех странах, производит негативное впечатление о нашем народе и нарушает привлекательность наших курортных зон.

ПРОБЛЕМЫ ЗИМНЕГО ТУРИЗМА

В зимний период приток отдыхающего отечественного и иностранного контингента катастрофически уменьшается, вследствие чего местное население, пансионаты и санатории теряют уровень дохода.

Эту проблему частично можно решить созданием специальных сооружений для зимнего загара, о чем будет раскрыто ниже.

ПРИЧИНЫ ВОЗНИКНОВЕНИЯ НЕКОТОРЫХ ВЫШЕИЗЛОЖЕННЫХ ПРОБЛЕМ

Разберем по порядку необходимые ресурсы для комплексного решения этих проблем.

Штатные единицы уборщиков пляжного мусора.

Обозначим проблемы. Проблем в формировании штатных единиц уборщиков пляжного мусора и комплектовании работников быть не должно и для создания достаточной штатной единицы и привлечения кадров, финансовые средства жалеть абсолютно недопустимо, если мы любим наше озеро. Для решения проблемы комплектования рабочих кадров заработную плату необходимо устанавливать на достойном уровне.

Характер работы уборщиков пляжного мусора.

Обозначим проблемы и недостатки:

– акцентируется внимание на уборке только ежедневно формируемого крупного мусора и абсолютное отсутствие ухода за чистотою песочной массы;

– время уборки строго сужено и обозначено, где, как правило, уборка производится один раз вечером или один раз утром как накопится мусор в течение дня, тогда как уборщики пляжного мусора должны быть активно задействованы в течение восьмичасового рабочего времени и их работа должна считаться основной работой, где зарплата должна быть не менее зарплаты основных работников пансионатов, санаториев, домов и центров отдыха и гостиничных комплексов, где они состоят в штате.

Примечание: выше обобщенно оговорено, что уборщики пляжного мусора должны работать непрерывно в течение восьми часов. Однако мы помним, что согласно трудовому законодательству недельная норма работы составляет 40 часов, который распределяется по восемь часов в день в организациях, где принята пятидневная рабочая неделя и по 7 часов с понедельника по пятницу и 5 часов в субботу в организациях, где принята шестидневная рабочая неделя.

Так, уборщики пляжного мусора согласно трудовому законодательству тоже имеют право пользоваться выходными днями. А мусор нужно убирать и в субботу, и в воскресенье. Поэтому здесь предлагается либо в воскресные дни уборщиков пляжного мусора привлекать к работе с двойной оплатой за работу в выходные дни согласно трудовому законодательству, либо принять сменную работу уборщиков, где они на работу будут выходить поочередно согласно графику.

– несоразмерность количества уборщиков по отношению к площади уборки, хотя и эту проблему можно ликвидировать при условии, что уборщики будут работать в течение восьмичасового рабочего времени, а не только вечером или ранним утром;

– бесхозные территории. Это территории, где работа пансионатов простаивает, вследствие чего людские ресурсы, то есть работники отсутствуют, чтобы они ухаживали за пляжем пансионата. В таком случае чтобы не омрачать красоту озера неухоженными берегами, такие сектора должны быть объявлены запретными зонами и не пускать туда людей либо обязанность ухода за бесхозными территориями должна лечь на органы местного самоуправления в свете службы благоустройства и озеленения;

– нейтральные прибрежные территории, которые не принадлежат никакому пансионату, но, по сути, являются землями органов местного самоуправления, которых нужно и обязывать наводить порядок за счет развития службы благоустройства и озеленения;

– частные прибрежные зоны. Владельцев частных прибрежных зон необходимо обязывать содержать в чистоте свою территорию через Кодекс О нарушениях.

Общественные туалеты.

Обозначим проблемы:

– закрытые общественные туалеты в вечерне-ночное время на вокзалах и в пределах населенного пункта, также на пляжных зонах, так как владельцы туалетов опасаются засорения туалетов, порчи коммуникационных систем пока владельцы отдыхают дома и очевидно жалеют, что за время их ночного отсутствия граждане и иностранные гости ими воспользуются бесплатно. Граждане и иностранные гости на вокзалы Иссык-Куля могут приехать ночью, ранним утром или ночью гулять на пляже, а в это время туалеты закрыты как признак отсутствия культуры и цивилизации;

– на пляжных зонах количества туалетов недостаточно, некоторые вовсе в заброшенном состоянии и администрациями пансионатов не убираются, находятся далеко от места купания и для некоторых людей прямо-таки жалко платить деньги за услуги туалета. В результате происходит отправление нужды прямо в воде или засорение кустов;

– не организованы места для курения в пляжных зонах, в результате чего песочная зона заполонена окурками.

МЕТОДЫ РЕШЕНИЯ ВЫШЕИЗЛОЖЕННЫХ ПРОБЛЕМ

Проблемы поддержания в чистоте пляжного песка, прилегающей к берегу растениями покрытой территории, в том числе кустов, прибрежной водной поверхности и дна и другие проблемы необходимо решить правовыми методами, то есть жестким законодательным закреплением. Воспитание поколения патриотическим и идеологическим подходом, само собой разумеется.

Ниже приводятся проекты статей в соответствующие нормативные правовые акты – кодексы, законы и уставы местных сообществ.

ПРОЕКТЫ СТАТЬИ «ЧИСТОТА ИССЫК-КУЛЬСКОГО ПОБЕРЕЖЬЯ» В ЗАКОН КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ О ТУРИЗМЕ (ОХРАНЫ ОКРУЖАЮЩЕЙ СРЕДЫ) И УСТАВЫ МЕСТНЫХ СООБЩЕСТВ, ПРЕДУСМОТРЕННЫХ В ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВЕ КР О МЕСТНОМ САМОУПРАВЛЕНИИ

1. Руководители прибрежных пансионатов, прибрежных центров и домов отдыха и прибрежных гостиниц и санаториев несут персональную ответственность за безупречную чистоту всего пляжного песка, водной прибрежной поверхности и дна и прилегающей древесно-кустарной и травянистой зоны.

2. Руководители органов местного самоуправления несут персональную ответственность за безупречную чистоту всего пляжного песка, прибрежной водной поверхности и дна и прилегающей древесно-кустарной и травянистой зоны нейтральных прибрежных зон, которые являются территориями органов МСУ.

3. Руководители органов местного самоуправления согласно закону КР О местном самоуправлении вправе требовать от руководства прибрежных пансионатов, прибрежных домов и центров отдыха, прибрежных гостиниц и владельцев частных прибрежных недвижимых объектов уход и обеспечение чистоты пляжной, древесно-кустарной и травянистой зоны, прибрежной водной поверхности и дна.

В КОДЕКС КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ О НАРУШЕНИЯХ

Глава 00. Нарушения против порядка содержания в чистоте иссык-кульского побережья

Статья 00. Нарушение чистоты пляжного песка

Нарушение чистоты пляжного песка – влечет (указание меры наказания).

Статья 00. Нарушение чистоты прибрежного зеленого насаждения

Нарушение чистоты прибрежного зеленого насаждения, в том числе находящегося за пределами пляжной зоны – влечет (указание меры наказания).

Статья 00. Нарушение чистоты прибрежной водной поверхности и дна

Нарушение чистоты прибрежной водной поверхности и дна – влечет (указание меры наказания).

ПРОЕКТ СТАТЬИ «ЗАПРЕТ ВЫПАСА СКОТА В ПРИБРЕЖНОЙ ЗОНЕ» В ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВО КР О ТУРИЗМЕ (ИЛИ ОХРАНЫ ОКРУЖАЮЩЕЙ СРЕДЫ)

В целях охраны пляжных зон и территорий пансионатов, санаториев и территорий прибрежных центров и домов отдыха, прибрежных гостиниц от загрязнений навозом домашних животных, категорически запрещается пасти скот и езда на коне на территориях пансионатов и санаториев и территориях прибрежных центров и домов отдыха и прибрежных гостиниц и в пляжной зоне, где отдыхают люди и прилегающей к пляжу зеленой территории.

Также запрещается предоставление услуг конной и верблюжьей прогулки в пляжных зонах.

В КОДЕКС КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ О НАРУШЕНИЯХ

В главу О нарушениях против порядка содержания в чистоте иссык-кульского побережья

Статья 00. Выпас скота

Выпас скота и езда на коне на территориях пансионатов и санаториев и территориях прибрежных центров и домов отдыха и территориях прибрежных гостиниц и в пляжной зоне и прилегающей зеленой территории – влечет (указание меры наказания).

Статья 00. Конная и верблюжья езда

Езда (прогулка) на коне и верблюде в пляжной зоне – влечет (указание меры наказания).

ПРОЕКТ СТАТЬИ «УСИЛЕНИЕ РЕЖИМА РАБОТЫ ПРАВООХРАНИТЕЛЬНЫХ ОРГАНОВ В ЛЕТНИЙ ПЕРИОД» В ЗАКОН КР О ТУРИЗМЕ И В СООТВЕТСТВУЮЩЕЕ ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВО КР ОБ ОРГАНАХ ВНУТРЕННИХ ДЕЛ

В целях обеспечения безопасности отдыхающих граждан Кыргызской Республики и иностранных гостей и создания благоприятных условий их отдыха и сохранения исторического имиджа о гостеприимстве кыргызского народа, в период летнего сезона усиливается работа правоохранительных органов путем плановых командировок ограниченного контингента сотрудников правоохранительных органов со всей территории Кыргызской Республики в иссык-кульскую зону, также для минимизации преступлений вокруг Иссык-Куля.

ПРОЕКТ СТАТЬИ «ЗАПРЕТ НА ПРИЁМ ИНОСТРАННЫХ ГОСТЕЙ» В ЗАКОН КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ «О ТУРИЗМЕ»

В целях обеспечения благоприятного отдыха иностранных гостей из ближнего и дальнего зарубежья пансионатам, санаториям, центрам и домам отдыха и гостиничным комплексам, запрещается принимать указанных гостей, если территория размещения гостей, пляжная и водная зоны не ухожены и не соответствуют санитарным нормам (чтобы не ронять наш имидж).

СТАТЬЯ «ВСПОМОГАТЕЛЬНЫЕ ДЕЖУРНЫЕ» В ТРУДОВОЙ КОДЕКС КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ (ВЫДУМАННАЯ СТАТЬЯ СПЕЦИАЛЬНО ДЛЯ ОБЕСПЕЧЕНИЯ ЧИСТОТЫ ИССЫК-КУЛЯ)

1. В организациях, где для выполнения той или иной работы не предусмотрена штатная единица или открытие специальной штатной единицы считается не рациональным или та или иная служба периодически или постоянно нуждается в подмоге, допускается поочередное дежурство сотрудников на добровольной основе не во вред основной работе, если такая работа не противопоказана по состоянию здоровья и сотрудник достаточно владеет квалификацией, умением и имеет соответствующий допуск к конкретной работе.

Такими видами работы могут быть следующие:

– решение элементарных хозяйственных задач, где организация маленькая и не предусмотрена штатная единица хозяйственного работника;

– помощь той или иной службе или тому или иному сотруднику, если служба или сотрудник объективно не успевает выполнять объем работы (эту норму можно использовать в интересах чистоты Иссык-Куля в плане оказания помощи уборщикам пляжной зоны на Иссык-Куле).

2. Вокруг побережья Иссык-Куля любая организация независимо от формы собственности наряду с прибрежными пансионатами, санаториями, центрами, домами отдыха и гостиничными комплексами вправе направлять дежурных сотрудников для оказания помощи в уборке пляжной зоны, в том числе прочистке песка, водной поверхности и дна.

Ниже из Платформы «Программно-правовой Общегражданской идеологии Кыргызстана» У.Дуйшеналы касательно наличия проточной воды для качественного мытья посуды:

НАЛИЧИЕ ПРОТОЧНОЙ ВОДЫ В МЕСТАХ ОБЩЕСТВЕННОГО ПИТАНИЯ КАК ПРИЗНАК КУЛЬТУРЫ НАРОДА И ЦИВИЛИЗОВАННОГО МУНИЦИПАЛЬНОГО УПРАВЛЕНИЯ

Во многих пунктах общественного питания наблюдается такое негативное антисанитарное явление как отсутствие проточной воды для тщательного мытья посуды. В итоге посуда моется в одной емкости и все вымытые посуды поласкаются в одной и той же воде в одной емкости. Позорное явление для культуры народа, муниципального управления, особенно если все это видят иностранные туристы.

С пониманием можно отнестись, если пункты питания организованы временно или в той местности, где до водопроводных трасс далеко. В таких местах санитарно-эпидемиологическими органами надзора пункты питания берутся под жесткий контроль и проводится проверка способа добросовестного мытья и полоскания посуды.

Но, возьмем, к примеру, воскресные рынки Кыргызстана, в которых сооружены полукрытые помещения постоянной конструкции в целях организации общественного питания. Так, в Кыргызстане много воскресных рынков, которые работают только по воскресеньям и, в отдельных случаях и по субботам. Раз такие пункты питания работают каждый выходной день в этих полукрытых помещениях, значит такая организация питания и постоянна и законна. И почему бы местных властей не обязать провести там водопроводную трубу для цивилизованного мытья посуды? В целях решения этой проблемы в Закон Кыргызской Республики О местном самоуправлении статью 18 «Вопросы местного значения» дополним новым пунктом в следующей редакции:

Статья 18. Вопросы местного значения

Статья в действующем законе (уже в старом, но суть не меняется): 1. Для организации функционирования и развития системы жизнеобеспечения территории, социально-экономического планирования и предоставления населению социальных и культурных услуг к ведению органов местного самоуправления относятся следующие вопросы местного значения:

Предложение дополнительного пункта (номер пункта): В приоритетном плане проведение водопроводной сети в пункты постоянного, в том числе непрерывного и периодически действующего общественного питания для обеспечения чистого мытья посуды и тщательного мытья рук посетителями. В случае необходимости обеспечение системой утепления в местах конечного выхода воды во избежание замерзания в холодное время года.

ПРОЕКТ СТАТЬИ «ОБЩЕСТВЕННЫЕ ТУАЛЕТЫ» В ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВО КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ О САНИТАРНЫХ НОРМАХ (10-ПУНКТ И В НАЛОГОВЫЙ КОДЕКС КР)

Для более эффективной юридической поддержки идеи о туалетной культуре в статью 18. «Вопросы местного значения» Закона КР О местном самоуправлении предложим проект нового пункта следующего содержания: «Организация и функционирование туалетов в общественных местах с обеспечением надлежащих санитарных норм, в том числе обязательная установка водопроводной сети для мытья рук».

Выше сформулирован проект пункта в Закон КР О местном самоуправлении. Ниже проект статьи «Общественные туалеты» в законодательство Кыргызской Республики о санитарных нормах.

Итак:

1. Каждый орган местного самоуправления проводит территориальный анализ степени необходимости строительства и функционирования общественных туалетов в тех или иных общественных местах с созданием условий соблюдения санитарных норм, в том числе обязательным обеспечением водопроводной сетью для мытья рук.

Такими общественными местами могут быть:

– парки;

– бульвары;

– конечные автомобильные остановки, где возможно транзитное скопление автотранспортных средств, водителей и пассажиров;

– постоянно и периодически действующие мини рынки;

– сеть общественных магазинов, владельцы которых могут нуждаться в туалетах;

– улицы и другие места вероятного скопления людей.

2. Органы местного самоуправления обязаны решать вопросы ухода и постоянной уборки общественных туалетов за счет муниципальной службы благоустройства либо вправе обязывать хозяев указанных общественных объектов решать такие вопросы.

3. Каждый автовокзал республики на своем балансе и распоряжении должен иметь туалет с обязательным обеспечением водопроводной сетью.

4. Ответственность за уход и чистоту туалета ложится на администрацию автовокзала.

5. Если автовокзал не функционирует но на этой территории функционируют арендаторы с предоставлением транспортных услуг, то органы местного самоуправления должны решать вопросы строительства и функционирования туалетов с обязательным обеспечением водопроводной сетью. Обязанность ухода и уборки таких туалетов решается соглашением сторон.

6. Каждый прибрежный пансионат, прибрежный дом отдыха, центр отдыха и прибрежные гостиницы и санатории, на пляжной зоне должны иметь туалеты в достаточном количестве согласно принятым нормам с обязательной водопроводной сетью и обеспечивать процесс надлежащего ухода, чистоту и порядок.

7. Для решения проблемы достаточности туалетов администрация прибрежного пансионата, прибрежного дома отдыха, центра отдыха и прибрежных гостиниц и санаториев вправе привлекать строительство частных туалетов частными владельцами.

8. Общественные туалеты должны функционировать круглосуточно и категорически запрещается закрывать на ночь независимо от формы собственности и условий платности – ставить работника на ночное время для взимания платы от посещающих или оставить бесплатно, на усмотрение администрации (владельца, в том числе частного).

9. Туалеты круглогодично работающих санаториев должны работать круглый год, сезонных пансионатов могут закрываться на межсезонный период.

10. В целях уменьшения вероятности и уровня угрозы загрязнения окружающей среды, особенно побережья Иссык-Куля и водной акватории озера и повышения уровня физической и коммерческой доступности туалетов, туалеты освобождаются от платы подоходного налога, владельцы частных туалетов освобождаются от обязанности платы за пользование территорией прибрежного пансионата, прибрежного дома отдыха, центра отдыха и прибрежных гостиниц и санаториев, цены устанавливаются как можно на низком уровне (эта же статья трансформируется в Налоговый кодекс КР).

ПРОЕКТ СТАТЬИ «УСЛОВИЯ ОПЛАТЫ ЗА УСЛУГИ ОБЩЕСТВЕННЫХ ТУАЛЕТОВ» В НАЛОГОВЫЙ КОДЕКС КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ

В целях уменьшения вероятности и уровня угрозы загрязнения окружающей среды, особенно побережья Иссык-Куля и водной акватории озера и повышения уровня физической и коммерческой доступности туалетов, туалеты освобождаются от платы подоходного налога, владельцы частных туалетов освобождаются от обязанности платы за пользование территорией прибрежного пансионата, прибрежного дома отдыха, центра отдыха и прибрежных гостиниц и санаториев, цены устанавливаются как можно на низком уровне.

В КОДЕКС КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ О НАРУШЕНИЯХ

Статья 00. Режим работы общественных туалетов

Нарушение режима работы общественных туалетов закрытием, в том числе на ночное время – влечет (указание меры наказания).

Статья 00. Нарушение условий обеспечения водопроводной сетью общественных туалетов и функционирования подачи воды

Нарушение условий обеспечения водопроводной сетью общественных туалетов и функционирования подачи воды – влечет (указание меры наказания).

Статья 00. Нарушение чистоты

Нарушение условий соблюдения чистоты общественных туалетов – влечет (указание меры наказания).

ЗИМНИЙ ТУРИЗМ ТЕПЛИЧНЫМ ЗАГАРОМ

Люди приезжают на Иссык-Куль в основном в летнее время года. Но как привлечь туристов и в зимнее время? Прежде обратим внимание на следующий закон природы.

Когда в зимнее время года на улице холодно но небо безоблачное и в дом через окно попадают солнечные лучи, то сильно ощущается солнечный жар. Также известно, что зимой в ясную погоду в условиях штиля можно загорать на солнце. А в Кыргызстане зима не всегда суровая как в северных широтах и часто бывает теплая зима.

С этой точки зрения на пляже можно построить замкнутый тепличный комплекс отдыха, где можно под прикрытием стеклянных стен и потолков полежать и погреть тело на нагретом солнечными лучами песке. Отважные отдыхающие могут выходить искупаться и быстренько забегать в горячую теплицу.

Но можно частью теплицы охватить водную поверхность на определенное расстояние с определенной площадью, чтобы охваченную теплицей водную поверхность защитить от ветра и купаться в условиях полного штиля.

Чтобы вода внутри тепличного сооружения обновлялась естественным притоком и оттоком, стены теплицы не должны опускаться до дна озера и достаточно, чтобы нижний край стены погружался в воду примерно на половину метра.

Здесь приведена простая конструкция зимней теплицы для отдыха и загара зимой на Иссык-Куле. Ведь ее можно создать в разнообразном архитектурном комплексе.

РЫБОЛОВНЫЙ ТУРИЗМ

В деле всё большего привлечения отечественных и зарубежных туристов на Иссык-Куль развитие рыболовного туризма могло бы внести существенный вклад в развитие иссык-кульского туризма, в том числе и зимнего. Однако в интересах развития отечественной экономики и восстановления былого советского рыбного промысла развитие рыболовного туризма чрезвычайно важно рассматривать в рамках общих проблем восстановления и развития рыбного хозяйства страны.

В этих целях необходимо разработать Программу восстановления и развития рыбного хозяйства Кыргызской Республики.

Улан Дуйшеналы, специалист государственного управления. Лауреат Международной литературно-общественной премии Международной академии русской словесности, обладатель Диплома финалиста Московской литературной премии в номинации «Фантастика» за научно-фантастический роман Звёздный факел» и совместного диплома Интернационального Союза писателей (Москва) и Союза писателей Луганской Народной Республики за научно-фантастический рассказ «Созвездие пирамиды».


Таза Ысык-Көл концепциясы, кышкы жана балык уулоо туризми

Китеп 2021-жылдын 25-декабрында кыргыз жана орус тилдеринде чыгып төмөнкүлөргө таратылды:

1. Кыргыз Республикасынын Ысык-Көл облусундагы ыйгарым укуктуу өкүлүнө (губернаторго) 2021-жылдын 13-январындагы № Д-27 кириш каты менен.

2. Ысык-Көл райондук мамлекеттик администрациясына 2022-жылдын 4-февралындагы № Д-19 кириш каты менен.

3. Чолпон-Ата шаарынын мэриясына 2022-жылдын 4-февралындагы № Д-31 кириш каты менен.

4. Кыргыз Республикасынын Президенти С.Н. Жапаровго жана Министрлер кабинетинин тɵрагасы А.У. Жапаровго 2022-жылдын 18-апрелиндеги № 1694 жана № 1695 кириш каттары менен (каттарды кабыл алган кызматкер, Президенттин жана Министрлер кабинетинин тɵрагасынын аткаруучусу бир жана эки кат теӊ ошол аткаруучуга тапшырылат деп айтты, түшүнүксүз).

5. Жогорку Кеӊештин тɵрагасы Т.Т. Мамытовго 2022-жылдын 18-апрелиндеги № 12-3735/22 кириш каты менен.

6. Жаратылыш ресурстары, экология жана техникалык кɵзɵмɵл министри Д.А. Кутмановага 2022-жылдын 16-апрелиндеги № 01-14/35 кириш каты менен.

7. Билим берүү жана илим министри А.Б. Бейшеналиевге 2022-жылдын 18-апрелиндеги № Д-540 кириш каты менен.

8. Маданият, маалымат, спорт жана жаштар саясаты (Туризм департаменти аталган министрликте) министри А.К. Жаманкуловго 2022-жылдын 18-апрелиндеги № Д-222 кириш каты менен.

9. Бостери айыл өкмөтүнүн башчысы Сопуев Курманбек Момунбаевичке 2022-жылдын 3-августундагы № 01-32/546 кириш каты менен.

10. Бостери айылдык кеӊешинин төрагасы Усубалиев Эмил Жумаевичке 2022-жылдын 1-августундагы № 45 кириш каты менен.

11. Ысык-Көл облусунун бардык айыл өкмөттөрүнө таратуу улантылат.

Жакшы баалар берилген жооптор келип жатат. Баарына рахмат.

Грамматикалык жана башка каталары болсо кечирим сурайм. Корректордун кызматына акчам жетпеди. Өзүмдүн эмгек акымды араӊдан зорго чогултуп отуруп бир эле китептин ичинде кыргыз жана орус тилдеринде болгону 150 нуска менен китеп кылып чыгаргам.

«Пляж» деген сөздү интернетте сөздүктөн «кум жээк» деп көрүп ошондуктан пляжды кум жээк деп жазгам. Бирок кээ бир адамдар туура эмес которулган десе, кээ бир адамдар туура дешет. Француз тилинен келип чыккан эл аралык сөз экен деп жөн эле «пляж» деп калтырайын дегем. Бирок айрым адамдардын сунушу менен «кум жээк» деп калтырдым. Бара-бара бул термин такталаар, балким эл аралык сөз катары пляж бойдон калар? Эми аны көрө жатарбыз. «Режим» деген сөз «шарттам» деп которулуптур. Туурабы?

Бул китепти кызым Айлинанын жаркын элесине арнаймын (19.06.2000 – 18.04.2021).

КИРИШYY

Концепциянын идеялары динамикалуу,

Ашыкча сөз жок, практикалуу!

Ысык-Көл өсүп-өнүгөт!

Дүйнөгө бедели көрүнөт!

Туристтерге чакырык жөнөтүлөт!

Бул Концепциянын идеяларын жүзөгө ашырыш үчүн эч кандай каржы булактар талап кылынбайт. Болгону пансионаттардын каржылык мүмкүнчүлүктөрүнө жараша жок дегенде жашылдандырып абаттоо кызматтарынын эмгекчилери татыктуу эмгек акысы менен камсыз кылынса. Бул Концепциянын башкы жана акыркы максаты, биздин сүйүктүү Ысык-Көлүбүздү жагымдуу кылып кынтыксыз тазалыкта кармоо. Муну үчүн өзгөчө акча талап кылынбайт. Болгону Ысык-Көлгө жасаган биздин мамилебиздин маданияты талап кылынат. Себеби маданияттуулукту акчага сатып алганга болбойт, адамдын маданияттуулугу таалим-тарбия аркылуу калыптанат. Бирок идеологиялык чакырыктарды жана коомдун аӊ-сезимине тассир этүүнүн башка ыкмаларын ары коюп, ушул Концепциялардын идеяларын жүзөгө ашыруунун практикалык-укуктук ыгы жасалды. Жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын, жээк алдындагы пансионаттардын, эс алуу үйлөрүнүн, борборлорунун, мейманканаларынын жана санаторийдин жетекчилеринин жоопкерчилигин күчөтүүгө багытталган мыйзамдар жана Ысык-Көлдүн жээктеринде адамдардын жүрүм-турумун жөнгө салган эрежелер, коомду тарбиялоо иштерине жок дегенде кыйыр салым кошот деп ишенебиз.

Бирок чынында бул Концепциянын долбоорун иштеп чыгууда, элди шыктандыра турган ураандар менен бүткүл республикадан ыктыярчыларды жайкы мезгилде Ысык-Көлдүн жээктерин тазалоого массалык түрдө чакырып, мамлекеттин бюджетинен эмгек акыларын төлөп берүү шарты менен, көлдүн жээктерин тазалап туруу боюнча жыл сайын боло турган улуттук кампанияны уюштуруу тууралуу идея да пайда болгон.

Андан көрө жээк алдындагы пансионаттардын, жээк алдындагы эс алуу үйлөрүнүн жана борборлорунун, мейманкалардын жана санаторийлердин кызматкерлеринин күчүн эле пайдалануу мүмкүн болуп турганда, Ысык-Көлдүн жээктеринин жетекчилерин жоопкерчиликтен бошотуп, алардын кол алдында иштеген кызматкелерин бош калтырып эркелетүүнүн кереги барбы? Болгону пансионаттардын эмгекчилеринин ак ниеттүү, жоопкерчиликтүү иштешин туура уюштуруп коомду, айлана-чөйрөгө мамиле кылуу маданиятына үйрөтүш керек.

Концепцияда дайындуу теманын чегинен чыкпаганга аракет жасалды – бул Ысык-Көлдүн тазалыгы жана өтө кыскача Ысык-Көлдүн кышкы туризми жана балык уулоо туризми жөнүндө идеялар келтирилди. Ушуга байланыштуу сервис жана башка ушул сыяктуу тематиканы кеӊейтүү болбоду. Себеби сервис жөнүндө сөз кылсак, сервис илими жана анын эрежелери небак иштелип чыккан жана аны кайталоонун кажети барбы? Ошон үчүн концепция, адегенде концептуалдык түшүнүктөрдү жаратып, көйгөйлөрдүн себептерин издеп таап, анан акыры дайындуу кодекстер, мыйзамдар жана жергиликтүү жамааттардын уставдары болгон ченемдик укуктук актыларга беренелердин дайындуу долбоорлорун сунуштап, концепция кыска жана нуска жазылды.

Анан ушул жерде белгилей кете турган нерсе, концепциянын аягында сезон аралык кышкы Ысык-Көлдүн көйгөйү жана кыскача балык уулоо туризми боюнча өзүнчө тема каралды. Мында ишке жаӊычылдык мамиле кылсак, Ысык-Көлдүн кышкы туризмин өнүктүрүп кыш мезгилинде атамекендик жана чет элдик туристтерди тартсак болот. Ал эми балык уулоо туризмин өнүктүрсөк, аз да болсо туристтердин агымын көбөйтүп алар элек.

ЫСЫК-КӨЛДYН БЕДЕЛИНИН МИНИМАЛДУУ БЕЛГИЛЕРИ

Концептуалдык аныктама:

Ысык-Көлдүн беделинин минималдуу сөзсүз белгилери – кум жээк зонасынын, айрыкча кумдун, жанаша өскөн бак-дарактардын, бадалдардын жана чөптөрдүн жана суу бетинин жана түбүнүн тазалыгы, тамак-аш тартуулоонун санитардык-гигиеналык ченемдери, коомдук дааратканалардын күнү-түнү жеткиликтүүлүгү жана элдин меймандостугу.

ЫСЫК-КӨЛДYН БЕДЕЛИН ЖАРАТУУЧУ МИНИМАЛДУУ БАШКЫ ЭЛЕМЕНТ

Концептуалдык аныктама:

Ысык-Көлдүн беделин жаратуучу башкы элемент – кум жана кум гана, кумдун электен өткөн тазалыгы, баарынан мурда, табияттык жана техногендик ар кандай майда-барат таштандыдан – шамал учуруп келген чыбык-чырпыктардан, кургак чөптөрдөн, бак-дарактардын жалбырактарынан, камгактардан, тамекинин калдыктарынан, айнектин сыныктарынан, бөтөлкөлөрдүн капкактарынан, семичкелерден, айтор, кум болбогон жана башка ар кандай майда-чүйдө нерселерден кумдун эбегейсиз тазалыгы.

Аргумент. Пластикалык жана башка бөтөлкөлөр, полиэтилендик пакеттер, дарбыздын кабыктары жана башка ушул сыяктуу адам колдонгон ири таштандылар ансыз деле кум жээктерди күндө жыйноонун алкагында жыйналып турганы боло турган иш, ал эми кумдун тазалыгы, адатынча, көз жаздымында калып жатат.

КУМ ЖЭЭК ЗОНАСЫНЫН КАРАЛЫШЫ ЖЕТЕКЧИЛИКТИН ЖYЗY КАТАРЫ

Кум жээк зонасынын каралышы – бул, жээк алдындагы пансионаттардын, санаторийлердин, эс алуу үйлөрүнүн, борборлорунун жана мейманканаларынын жетекчилеринин аӊ-сезим жана маданият деӊгээлинин анык белгиси, ак ниеттүүлүк менен иштегенинин даражасынын жыйынтыгы. Кээ бир учурларда кум жээк зонасын тазалыкта жана тартипте кармоо боюнча чарба субъекттеринин уюшуп-макулдашылган өз ара аракеттери.

У. ДYЙШӨНАЛЫНЫН «ПРОГРАММАЛЫК-УКУКТУК КЫРГЫЗСТАНДЫН ЖАЛПЫ ЖАРАНДЫК ИДЕОЛОГИЯСЫ» ПЛАТФОРМАСЫНЫН ИДЕОЛОГИЯЛЫК НАСААТЫНАН ИДЕОЛОГИЯЛЫК ЧАКЫРЫК

…39. Эгерде Сиз Ысык-Көлдөгү пансионаттын жетекчиси же дегеле Ысык-Көлдө жетекчи болсоӊуз, кум жээктеги пластмасса бөтөлкөлөрү жана пакеттер сыяктуу ири таштандыларды гана жыйноого көӊүл буруу менен чектелип калбастан, кумду айнектин сыныктары, тамеки таштандылары, чөп-сөп жана ушул сыяктуу ыпыр-сыпырлардан тазалоого да көӊүл буруӊуз. Ири таштандылар күнүмдүк жыйноо алкагында жыйналып калышы мүмкүн, ал эми кумга адатта көӊүл бурулбай калат. Таза кум жээк жана таза суу – биздин берметибиз болгон Ысык-Көлдүн беделин сактап калат.

ЦИВИЛИЗАЦИЯНЫН БАШТАЛГЫЧ БЕЛГИЛЕРИ

Цивилизациянын башталгыч белгилери – бул, коомдук жайларда, алардын ичинде автобекеттерде жана кум жээк зоналарда дааратканалардын күнү-түнү жеткиликтүүлүгүн камсыз кылуу жолу менен, коомдук санитардык жана гигиеналык ченемдерге жоопкерчиликтүү мамиле кылуу, коомдук тамактануу жайларында кол жууганга кол жуучу каражаттардын сөзсүз болушу жана идиш-аякты агын сууда таза жууш үчүн дайыма агын суунун бар болуп турган шарты.

КУМ ЖЭЭКТЕ КУТКАРУУЧУЛАРДЫН ШТАТЫНЫН БАР БОЛУШУ

Кум жээкте куткаруучулардын штатынын бар болушу – киреше бюджеттик каражаттарды элден аянбай пансионаттардын, санаторийлердин, эс алуу үйлөрүнүн, борборлорунун жана мейманканаларынын жетекчилеринин гумандуулугунун жүзү.

ДАРБЫЗДАР, СЕМИЧКЕЛЕР, ТАМЕКИЛЕР

Кум жээк зонасынын тазалык көйгөйлөрүнүн бирин, эс алуучулар тарабынан дарбыз жеп семичке чагып тамеки тартуусу жаратат. Карамагындагы территорияга дарбыз алып келип жегенге, семичке чакканга жана тамеки тартканга тыюу салганга ашыккан эс алуу зоналарынын жетекчилери шалаакы адамдар. Ишке мындай ык жасап дарбызга, семичкеге жана тамекиге тыюу салганда, тазалык көйгөйү чечилди деп эсептелбейт, тескерисинче, көйгөйдөн качуу, адамдардын дарбыз жеп, семичке чагып тамеки тартуу рахатын уурдоо жолу менен «көйгөйдү чечүү» болуп саналат. Тамеки тартуу тууралуу өзүнчө сөз кылабыз. Кум жээкке дарбыз алып келүүгө тыюу салуу эӊ кеминде эки терс факторду билдирет:

1. Кум жээкти жыйноочулардын, урналардын ичинен болсо да дарбыздын кабыктарын жыйноодон арамзаланышы. Ал эми жыйноочулук кесип, маӊызында, адамдардын артынан жыйноо үчүн ойлонуп чыгарылган эмеспи. Жыйноочулар эмгек акыны жыйноо иштери үчүн алышат да.

2. Дарбыздын кабыктарын урнага гана таштаганга адамдарды көндүрүп, өзүнүн территориясында тазалык жаратуу жетекчилердин колунан келбегендиги. Дарбыздын кабыктарын урнага таштабай, эс алган жеринде эле таштап кетишкен коомдун айрым бөлүгүнүн айынан гана дарбыз жегенге бүткүл коомго тыюу салган туура эмес да?

Келечекте адамдарды дарбыз жана семичкени туура колдонуу маданиятына үйрөтүү зарыл да. Мындай маданиятка үйрөтүш үчүн дарбыз менен семичкеге тыюу салбай, тескерисинче уруксат берип анан үйрөтүш керек да.

Тамеки тартуу тууралуу. Кум жээкте тамеки тартууга тыюу салуу талаштуу маселе. Бул жерде бир, ачык-айкын сунуш берүүдөн карманып туралы да коомдук талкууга бул көйгөйдү чечүүнүн эки вариантын алып чыгалы. Биринчиси, же тыюу салынсын, же, экинчиси, тамеки тартканга атайын жайларды бөлүп, тыюу салынбасын деген вариант.

Постскриптум: Жакында, коомдук жайларда темеки тартууга тыюу салган ченемдик укуктук акт кабыл алынды. Кум жээк коомдук жай болуп саналат.

КУМ ЖЭЭК ЗОНАСЫНДА ЖАНА ЖАНАША ЖАТКАН ТЕРРИТОРИЯДА МАЛ КАЙТАРУУ ЖЕ YЙ ЖАНЫБАРЛАРЫСЫЗ ЖАНА КЫКСЫЗ БОЛГОН ТАЗА КУМ ЖЭЭКТЕР ЖАНА ПАНСИОНАТТАР

Кум жээк зонасын, жанаша жайгашкан территорияны, пансионаттардын жана санаторийлердин территорияларын кык менен булгап эс алуу зонасында мал кайтарып жана ат минип жүрүү, эӊ кеминде эки терс белгини чагылдырат: биринчиси, биздин маданият дэӊгээлибиз жөнүндө жана эс алуучу конокторго кылган мамилебизди, экинчиси, жайыт зоналарынын жок болгонунан, жетишсиздигинен же жеткиликсиз болгонунан малды кум жээктерде аргасыздан кайтаруу болуп жаткандыгы тууралуу.

КЫРГЫЗ ЭЛИНИН МЕЙМАНДОСТУГУ ТУРИСТТИК ЗОНАЛАРДА СЫНАЛАТ

Эс алуучу меймандарды тоноо, уурулук кылуу жана аларды уруп-сабоо сыяктуу терс көрүнүштөр бардык эле өлкөлөрдө боло турган иш болсо да, эс алуучу конокторго жасалган мындай жаман мамиле биздин эл жөнүндө терс ой-пикирлерди жаратат жана биздин курорттук зоналардын жагымдуулугуна шек келтирет.

КЫШКЫ ТУРИЗМДИН КӨЙГӨЙЛӨРY

Кыш мезгилинде эс алуучулардын атамекендик жана чет элдик контингентинин агымы кескин азайып анын жыйынтыгында жергиликтүү калктын, пансионаттардын жана санаторийлердин киреше деӊгээли төмөндөйт.

Бул көйгөйдү, кышында күнгө күйө турган атайын курулмаларды салып жарым-жартылай чечсе болот жана бул тууралуу идея төмөнүрөөктө кененирээк келтирилет.

ЖОГОРУДАГЫ КЭЭ БИР КӨЙГӨЙЛӨРДYН ПАЙДА БОЛУУ СЕБЕПТЕРИ

Бул көйгөйлөрдү комплекстүү чечүү үчүн зарыл боло турган ресурстарды бир четинен териштирип чыгалы.

Кум жээктеги таштандыларды жыйноочулардын штаттык бирдиги.

Көйгөйлөрдү белгилейли. Кум жээктин таштандыларын жыйноочулардын штаттык бирдигин түзгөнгө маселе жаралбашы керек жана, эгерде, биз көлүбүздү сүйсөк, жетиштүү штаттык бирдиктерди ачканга жана кадрларды тартып акча каражаттарын жумшагандан такыр аянбашыбыз керек. Жумушчулардын эмгек акысын жетиштүү деӊгээлде белгилеп беришибиз керек.

Кум жээктин таштандыларын жыйноочулардын иш өзгөчөлүгү.

Көйгөйлөрдү жана кемчиликтерди белгилейли:

– күндө пайда боло турган ири таштандыларды гана жыйнаганга көӊүл бурулуп кум массасынын тазалыгы такыр каралбайт;

– жыйноо убактысы абдан тар жана белгилүү болуп, кечке топтолгон таштандыларды кечинде бир жолу же эртеӊ менен бир жолу жыйнап коюшат. Тескерисинче жыйноочулар жумуш күнүнө толук катышып сегиз саат бою тынбай иштеши керек, ошол кум жээктеги таштандыларды жыйноо алардын негизги жумушу деп саналышы керек да алардын эмгек акысы өздөрү иштеген пансионаттардын, санаторийлердин, эс алуу борборлорунун жана үйлөрдүн, мейманкана комплекстеринин негизги кызматкерлеринин эмгек акысынан кем болбошу керек.

Эскертүү: Кум жээктеги таштандыларды жыйноочулар тынымсыз сегиз саат иштеши керек деп жогоруда сөздүн мааниси жалпыланып гана айтылды. Бирок эмгек мыйзамдарына ылайык жумуштун жумалык ченеми 40 саатты түзөрүн биз эске алып жатабыз. Демек, жумасына беш күн иштеген мекеме-ишканаларда 40 сааттык ченем беш күнгө 8 сааттан бөлүштүрүлөрү сиздерге маалым. Ал эми жумасына алты күн иштеген мекеме-ишканаларда 40 сааттык ченем дүйшөмбүдөн жума күнүнө чейин жети сааттан бөлүштүрүлүп 35 саатты түзөрү, калган 5 сааты ишемби күнгө бөлүштүрүлөрү сиздерге белгилүү.

Кум жээктин таштандыларын жыйноочулар дагы эмгек мыйзамдарына ылайык дем алыш күн алганга укуктуу. Ал эми таштандыларды дем алыш күндөрү да жыйнаш керек да. Ошон үчүн бул жерде, эмгек мыйзамдарына ылайык дем алыш күнү иштегени үчүн эмгек акысын эки эсе төлөп берүү шарты менен, кум жээкти жыйночуларды дем алыш күндөрү жумушка тартып туруш керек. Же башка варианты, алардын жумушун кезметтик (смена) түрдө уюштуруш керек да жумушка чийкел (графикти чийкел деп которушуптур, туура болбосо кечириӊиздер) боюнча чыгып турушса, ишемби жана жекшемби күндөрү да жыйноочулар бар болуп, кум жээктер ошол күндөрү каралып тазаланып турмак.

– жыйноочулардын санынын жыйноо аянтына карата пропорционалдуу эместиги. Бирок жыйноочуларды эртеӊ менен же кечинде гана иштетпей, сегиз саат бою иштетүү шарты менен бул көйгөйдү да чечсе болот;

– кароосуз калган территориялар. Бул жерде ишмердигин токтотуп калган пансионаттардын территориялары, ошол себептен пансионаттардын кум жээктерин караганга жумушчу күчтөр жок болуп калат. Мындай учурларда көлдүн керемет кооздугун, каралбай калган жээктер менен жаманатты кылып бузбаш үчүн, мындай кароосуз калган секторлорду тыюу салынган зоналар деп жарыялап, адамдарды киргизбеш керек же мындай жерлерди жыйноо милдети жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын абаттоо, жашылдандыруу кызматына жүктөлүшү керек;

– бир дагы пансионатка таандык болбогон, бирок, маӊызында, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын жерлери болуп саналган жээк алдындагы нейтралдуу территориялар. Мына ошолорду жыйнаш үчүн абаттоо, жашылдандыруу кызматын өнүктүрүүнүн эсебинен жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарын жыйноо маселесин чечкенге милдеттендириш керек;

– жээк алдындагы жеке менчик зоналар. Жээк алдындагы жеке менчик зоналарынын кожоюндарын өздөрүнүн территориясын таза кармаганга Кыргыз Республикасынын Бузуулар жөнүндөгү Кодекси аркылуу милдеттендириш керек.

Коомдук дааратканалар.

Көйгөйлөрдү белгилейбиз:

– автобекеттерде, калк жашаган аймактарда, ошондой эле кум жээк зоналарында кечки-түнкү убакта коомдук дааратканалардын жабык болушу. Себеби дааратканалардын кожоюндары үйлөрүндө эс алып жатышканда, дааратканаларын булгап же коммуникацияларын талкалап кетишет деп кооптонушат же жарандар жана чет элдик меймандар акча төлөбөй акысыз пайдаланып кетишет деп аянышат. Биздин жарандар жана чет элдик меймандар Ысык-Көлдүн автобекеттерине түндөсү же таӊ эртеӊ менен келиши мүмкүн, же кечки же түнкү убакта кум жээкте сейилдеп калышы мүмкүн, ал эми бул убакта болсо биздин маданиятыбыздын жана цивилизациябыздын жоктугун билгизип, дааратканалар жабык болуп калган кейиштүү көрүнүш байкалат;

– кум жээк зоналарында дааратканалардын саны жетишсиз, кээ бирлери болсо кароосуз калып пансионаттардын администрациясы тарабынан таптакыр жыйналбайт, кээ бирлери жээктен алыс жайгашып кээ бир адамдар жол баскандан эринип же акчасын аяшып, жыйынтыгында сууда эле заара кылышат же бак-дарактардын жана бадалдардын арасын булгашат;

– кум жээк зоналарында тамеки тарта турган жайлар уюштурулган эмес, анын натыйжасында кум зонасы тамекилердин таштандылары менен аралашып кеткен.

ЖОГОРУДАГЫ КӨЙГӨЙЛӨРДY ЧЕЧYYНYН ЖОЛДОРУ

Жээктеги кумду, жээкке жанаша жайгашкан өсүмдүктөр өскөн территорияны, анын ичинде бадалдарды, жээк алдындагы суунун үстүн жана түбүн тазалыкта кармоо жана башка көйгөйлөрдү укуктук ык менен, башкача айтканда мыйзам аркылуу катуу бекитүү жолдору менен чечүү зарыл. Муунду патриоттук жана идеологиялык жолдор менен тарбиялоо боло турган иш.

Төмөндө кодекстер, мыйзамдар жана жергиликтүү коомчулуктун уставдары сыяктуу тийиштүү ченемдик укуктук актыларга беренелердин долбоорлору келтирилет.

«ЫСЫК-КӨЛ ЖЭЭКТЕРИНИН ТАЗАЛЫГЫ» БЕРЕНЕСИНИН ДОЛБООРУ КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ТУРИЗМ ЖӨНYНДӨГY (АЙЛАНА-ЧӨЙРӨНY КОРГОО) ЖАНА КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЖЕРГИЛИКТYY ӨЗ АЛДЫНЧА БАШКАРУУ МЫЙЗАМЫНДА КАРАЛГАН ЖЕРГИЛИКТYY ЖАМААТТАРДЫН УСТАВДАРЫНА

1. Жээк алдындагы пансионаттардын, эс алуу үйлөрүнүн, борборлорунун, мейманканаларынын жана санаторийлердин жетекчилери кум жээктеги бүткүл кумдун, суунун үстүнүн жана түбүнүн, кум жээкке жанаша жайгашып өскөн бак-дарактардын, бадалдардын жана чөптөрдүн арасынын кынтыксыз тазалыгына керт башы менен жооп беришет.

2. Жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын жетекчилери, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын территориялары болуп саналган жээк алдындагы нейтралдык зоналардын кумжээгинин бүткүл кумунун, суу үстүнүн жана түбүнүн, кум жээкке жанаша жайгашып өскөн бак-дарактардын, бадалдардын жана чөптөрдүн арасынын кынтыксыз тазалыгына керт башы менен жооп беришет.

3. Жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын жетекчилери КРдин (КРнын эмес, туурасы КРдин деп филологдор айтышты) Жергиликтүү өз алдынча башкаруу жөнүндөгү мыйзамына ылайык жээк алдындагы пансионаттардын, жээк алдындагы эс алуу үйлөрүнүн, борборлорунун, жээк алдындагы мейманкалардын жетекчилеринен жана жээк алдындагы кыймылсыз мүлк объекттеринин ээлеринен кум жээк, бак-дарактарды, бадалдарды жана чөп өскөн зонаны караганды жана алардын тазалыгын камсыз кылууну талап кылууга укуктуу.

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН БУЗУУЛАР ЖӨНYНДӨ КОДЕКСИНЕ

Глава 00. Ысык-Көл жээгин таза кармоо тартибине каршы бузуулар

Берене 00. Кум жээк кумунун тазалыгын бузуу

Кум жээк кумунун тазалыгын бузуу – (жоопко тартуу чарасы) тартылат.

Берене 00. Жээк алдындагы жашылдандыруунун тазалыгын бузуу

Жээк алдындагы жана кум жээк зонасынан ары отургузулган жашылдандыруунун тазалыгын бузуу – (жоопко тартуу чарасы) тартылат.

Берене 00. Жээк алдындагы суунун үстүнүн жана түбүнүн тазалыгын бузуу

Жээк алдындагы суунун үстүнүн жана түбүнүн тазалыгын бузуу – (жоопко тартуу чарасы) тартылат.

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ТУРИЗМ ЖӨНYНДӨГY (ЖЕ АЙЛАНА-ЧӨЙРӨНY КОРГОО) МЫЙЗАМДАРЫНА «ЖЭЭК АЛДЫНДА МАЛ КАЙТАРУУГА ТЫЮУ САЛУУ» БЕРЕНЕСИНИН ДОЛБООРУ

Кум жээк зоналарын жана пансионаттардын, санаторийлердин, жээк алдындагы эс алуу борборлорунун, үйлөрүнүн, жээк алдындагы мейманкалардын территорияларын үй жаныбарларынын кыктарынан булгануудан сактоо максатында пансионаттардын, санаторийлердин, жээк алдындагы эс алуу борборлорунун, үйлөрүнүн, жээк алдындагы мейманкалардын территорияларында, адамдар эс алган кум жээк зонасында жана кум жээкке жанаша жайгашкан жашыл территорияда мал кайтарганга жана ат минип жүргөнгө кескин тыюу салынат.

Ошондой эле кум жээк зоналарында атка жана төөгө мингизүү кызматтарына тыюу салынат.

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН БУЗУУЛАР ЖӨНYНДӨ КОДЕКСИНЕ

Ысык-Көл жээгин таза кармоо тартибине каршы бузуулар главасына

Берене 00. Мал кайтаруу

Пансионаттардын, санаторийлердин жана жээк алдындагы эс алуу үйлөрүнүн, эс алуу борборлорунун, жээк алдындагы мейманкалардын территорияларында, кум жээк зонасында жана жанаша жайгашкан жашыл территорияда мал кайтарганда – (жоопко тартуу чарасы) тартылат.

Берене 00. Атка жана төөгө минип жүрүү

Кум жээк зонасында атка же төөгө минип жүргөндө (сейилдөө) – (жоопко тартуу чарасы) тартылат.

«УКУК КОРГОО ОРГАНДАРЫНЫН ИШ ШАРТТАМЫН ЖАЙКЫ МЕЗГИЛДЕ КYЧӨТYY» БЕРЕНЕСИНИН ДОЛБООРУ КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ТУРИЗМ ЖӨНYНДӨГY МЫЙЗАМЫНА ЖАНА КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ИЧКИ ОРГАНДАР ТУУРАЛУУ ТИЙИШТYY МЫЙЗАМДАРЫНА

Кыргыз Республикасынын жарандарынын жана чет элдик меймандардын коопсуздугун камсыз кылуу, алардын эс алуусуна жагымдуу шарттарды түзүү, Ысык-Көлдүн тегерегинде кылмыштарды минималдаштыруу жана кыргыз элинин меймандостугунун тарыхый беделин сактоо максатында, Кыргыз Республикасынын бүткүл аймагынан укук коргоо органдарынын кызматкерлеринин чектелген контингентин Ысык-Көл зонасына пландуу иш сапарларына жиберүү жолдору менен, жайкы мезгилде укук коргоо органдарынын иш тартиби күчөтүлөт.

«ЧЕТ ЭЛДИК МЕЙМАНДАРДЫ КАБЫЛ АЛУУГА ТЫЮУ САЛУУ» БЕРЕНЕСИНИН ДОЛБООРУ КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН «ТУРИЗМ ЖӨНYНДӨГY» МЫЙЗАМЫНА

Эгерде меймандарды жайгаштыруу территориясы, кум жээк жана суу зоналары каралып тазаланбай санитардык ченемдерге жооп бербесе, мындай тазаланбаган пансионаттарга, санаторийлерге, эс алуу үйлөрүнө, эс алуу борборлоруна жана мейманкана комплекстерине жакынкы жана алыскы өлкөлөрдөн келген чет элдик меймандарды кабыл алууга тыюу салынат (чет элдик меймандардын алдында беделибизди түшүрбөш үчүн).

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЭМГЕК КОДЕКСИНЕ «КӨМӨКЧY НӨӨМӨТЧYЛӨР» ДЕГЕН БЕРЕНЕ (ЫСЫК-КӨЛДYН ТАЗАЛЫГЫН КАМСЫЗ КЫЛУУ YЧYН АТАЙЫН ОЙЛОНУП ЧЫГАРЫЛГАН БЕРЕНЕ ДОЛБООРУ)

1. Тигил же бул иштерди аткарууга штаттык бирдик каралбаган же атайын штаттык бирдикти ачуу рационалдуу эмес болуп чыкса, же тигил же бул кызмат кез-кезде же дайыма жардамга муктаж болуп турган мекеме-ишканаларда, кызматкерлердин ден соолугу ылайык келсе, жетиштүү квалификациясы бар болсо жана тигил же бул жооптуу жумушту аткарганга уруксаты (допуск) бар болсо, кызматкерлердин ыктыярдуу негизинде алардын негизги жумушуна тоскоолдугун тийгизбей, кезек-кезеги менен нөөмөткө тартып колдонууга жол берилет.

Жумуштун мындай түрлөрү төмөнкүлөр болушу мүмкүн:

– ишкана кичинекей болуп чарба кызматкеринин штаттык бирдиги каралбаган ишканада жөнөкөй болгон чарбалык маселелерди чечүү;

– эгерде мекеме-ишкананын кызматы же кызматкери иш көлөмүн аткарууга объективдүү жактан жетишпей жатса, тигил же бул кызматка же тигил же бул кызматкерге жардам берүү (бул мыйзамдык ченемди Ысык-Көлдөгү кум жээк зонасынын таштандыларын жыйноочуларга жардам көрсөтүү иретинде Ысык-Көлдүн тазалыгын камсыз кылуу кызыкчылыгында колдонсо болот).

2. Ысык-Көлдүн айланасы боюнча жээкке жакын жайгашкан мекеме-ишканалар менчик формасына карабастан жээк алдындагы пансионаттар, санаторийлер, эс алуу үйлөрү жана борборлору жана мейманкана комплекстери менен биргеликте кызматкерлерин нөөмөткө дайындоо иретинде кум жээк зоналарын, ошондой эле кумдарын, суу бетин жана сунун түбүн тазалаш үчүн жиберип турганга укуктуу.

Төмөндө У. Дүйшөналынын «Программалык-укуктук Кыргызстандын Жалпы жарандык идеологиясы» Платформасынан идиш-аякты сапаттуу таза жууш үчүн агын суунун бар болушу тууралуу:

КООМДУК ТАМАКТАНУУ ЖАЙЛАРЫНДА АГЫН СУУНУН БАР БОЛУШУ ЭЛДИН МАДАНИЯТЫНЫН ЖАНА ЦИВИЛИЗАЦИЯЛУУ МУНИЦИПАЛДЫК БАШКАРУУНУН БЕЛГИСИ КАТАРЫ

Коомдук тамактануунун көпчүлүк жайларында, идиш-аякты кылдат жууш үчүн агын суунун жок болгон терс антисанитардык көрүнүшү орун алат. Анын жыйынтыгында идиштер бир эле чарада жуулуп ошол идиштерди чайкаш үчүн кайра эле бир чарага малып чыгарышат. Бул элдин маданияты үчүн, муниципалдык башкаруу үчүн маскара көрүнүш, айрыкча булардын баарын чет элдик туристтер көрүп турушса.

Эгерде тамактануу жайлары убактылуу иштесе жана суу түтүктөрү тартылган жерге чейин алыс болсо түшүнсөк болот. Мындай жерлерде санитардык-эпидемиологиялык көзөмөлдөө кызматтары идиш-аякты кылдат жууп чайкоо ыкмаларын катуу көзөмөлгө алышы керек.

Бирок, Кыргызстан боюнча жекшемби күндөрү иштеп жаткан базарларда коомдук тамактанууну уюштуруу максатында жарым-жартылай жабык типтеги туруктуу жеӊил конструкциядагы тамактануу жайларын мисалга алалы. Жекшемби күндөрү, айрым учурларда ишемби күндөрү да иштей турган базарлар Кыргызстанда көп. Ар бир дем алыш күндөрү мындай жарым-жартылай жабык жайларда тамактануу жайлары иштеп турса, демек тамактанууну уюштуруунун мындай көрүнүшү туруктуу жана мыйзамдуу.

Эмне үчүн анда, идиш-аякты таза жуудуруп чайкатуу максатында суу түтүктөрүнүн линиясын орнотууга жергиликтүү бийликтерди милдеттентирип койгонго болбосун? Бул көйгөйдү чечүү үчүн Кыргыз Республикасынын Жергиликтүү өз алдынча башкаруу жөнүндөгү мыйзамынын «Жергиликтүү маанидеги маселелер» деген 18-беренесин төмөнкү редакциядагы жаӊы пункт менен толуктап коёлу (мыйзамдар улам жаӊыланып турат жана беренелери башкача, бирок мындагы сунуштун маӊызы бузулбайт):

18-берене. Жергиликтүү маанидеги маселелер

1. Аймактын жашоо-турмушунун тутумунун иштешин жана өнүгүшүн, социалдык-экономикалык пландаштырууну уюштуруу менен калкка социалдык жана маданий кызматтарды көрсөтүүнү уюштуруу үчүн жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын карамагына жергиликтүү өз алдынча башкаруунун төмөнкү маселелери таандык кылынат:

Кошумча пунктту сунуштоо (пункттун номуру): Артыкчылыктуу планда туруктуу, анын ичинде тынымсыз жана мезгилдүү коомдук тамактануу жайларында идиш-аякты таза жууну жана кардарлар колдорун таза жуушун камсыз кылуу максатында суу түтүктөрүн өткөрүү. Зарыл болгон учурда жылдын кыш мезгилинде суусу тоӊуп калбашы үчүн суунун чыккан жеринде жылытуу тутумун (системасын) орнотуу.

«КООМДУК ДААРАТКАНАЛАР» БЕРЕНЕСИНИН ДОЛБООРУ КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН САНИТАРДЫК ЧЕНЕМДЕР МЫЙЗАМДАРЫНА (10-ПУНКТУ КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН САЛЫК КОДЕКСИНЕ ДА СУНУШ КЫЛЫНАТ)

Даараткана маданияты боюнча идеяны юридикалык жактан натыйжалуу бекитүү үчүн КРдин (КРнын эмес, КРдин) Жергиликтүү өз алдынча башкаруу жөнүндөгү мыйзамынын «Жергиликтүү маанидеги маселелер» деген 18-беренесине төмөнкү мазмунда жаӊы пункттун долбоору сунушталат: «Коомдук жайларда дааратканаларды куруп иштетүү жана алардын тийиштүү санитардык ченемдерин камсыз кылып, колду жууш үчүн сөзсүз суу түтүктөрүн орнотуу».

Жогоруда КРдин Жергиликтүү өз алдынча башкаруу жөнүндөгү мыйзамына пункттун долбоору түзүлдү. Ага улай төмөндө Кыргыз Республикасынын санитардык ченемдери жөнүндөгү мыйзамдарына «Коомдук дааратканалар» беренесинин долбоору.

Ошентип:

1. Ар бир жергиликтүү өз алдынча башкаруу органы, санитардык ченемдерди сактоо жана кол жууш үчүн суу түтүктөрүн өткөрүү шарты менен тигил же бул коомдук жайларда коомдук даараткана куруп иштетүү зарылчылыгын аныктоо максатында территориалдык анализ жүргүзөт.

Мындай коомдук жайлар булар болушу мүмкүн:

– парктар;

– бульварлар;

– коомдук транспорттун, айдоочулардын жана жүргүнчүлөрдүн топтолушу ыктымал болгон унаалардын акыркы аялдамалары;

– туруктуу жана мезгилдүү иштеген кичи базарлар;

– дүкөндөрдүн ээлери дааратканаларга муктаж боло турган коомдук дүкөндөрдүн түйүнү;

– адамдар ыктымалдуу топтоло турган көчөлөр жана башка жерлер.

2. Жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары жашылдандыруунун муниципалдык кызматы аркылуу коомдук дааратканаларды кароо жана дайыма таза сактоо маселесин чечкенге милдеттүү же коомдук объекттердин кожоюндарынан мындай маселелерди чечкенге милдетендирүүгө укуктуу.

3. Республиканын ар бир автобекети өзүнүн балансында жана карамагында, сөзсүз суу түтүктөрү менен камсыз кылып даараткана кармаганга милдеттүү.

4. Даараткананын каралышына жана таза кармалышына автобекеттин администрациясы жооптуу.

5. Эгерде автобекеттер иштебей токтоп калып бирок анын территориясында транспорт кызматтарын тартуулаган ижарачылар бар болсо, анда жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары сөзсүз суу түтүктөрүн өткөрүп даараткана куруп ишке киргизгенге милдеттүү. Мындай дааратканаларды карап, жыйнап тазалап туруу милдети тараптардын макулдашуусу менен чечилет.

6. Ар бир жээк алдындагы пансионат, жээк алдындагы эс алуу үйү, эс алуу борбору жана жээк алдындагы мейманканалар жана санаторийлер кум жээк зонасында, кабыл алынган ченемге ылайык жетиштүү санда даараткана кармаганга жана сөзсүз суу түтүктөрү менен камсыз кылганга, тазалыгын сактап караганга милдеттүү.

7. Дааратканаларды жетиштүү кылуу көйгөйүн чечүү үчүн жээк алдындагы пансионаттардын, жээк алдындагы эс алуу үйлөрүнүн, эс алуу борборлорунун жана жээк алдындагы мейманканалардын жана санаторийлердин администрацисы жеке тараптарды тартып жеке даараткана курдурууга укуктуу.

8. Дааратканалар күнү-түнү иштеши керек жана менчик формасына жана акы төөө шартына карабастан түнкү убакытка жабууга кескин тыюу салынат – акыны алуу үчүн түнкү убакытка жумушчу тургузабы же акысыз калтырабы, администрация (ээси, жеке ээси) өзү чечет.

9. Жыл бою иштеген санаторийлердин дааратканалары жыл бою иштеши керек, сезон убагында гана иштеген пансионаттардын дааратканаларын сезондор аралык мезгилге жабууга жол берилет.

10. Курчаган чөйрөнүн, айрыкча Ысык-Көлдүн жээктеринин жана суу акваториясынын булгануу ыктымалдуулугун жана коркунучун азайтуу, дааратканалардын физикалык жана коммерциялык жеткиликтүүлүгүн камсыз кылуу максатында, дааратканалардын ээлери киреше салыгынан бошотулат, жеке менчик дааратканалардын ээлери жээк алдындагы пансионаттардын, жээк алдындагы эс алуу үйлөрүнүн, эс алуу борборлорунун, жээк алдындагы мейманканалардын жана санаторийлердин территориясын колдонгону үчүн акы төлөөдөн бошотулат, дааратканага акы төлөп кирүү деӊгээли мүмкүн болушунча түшүрүлөт (ушул эле берене КРдин Салык кодексине трансформацияланат).

«КООМДУК ДААРАТКАНАЛАРГА АКЫ ТӨЛӨӨ ШАРТТАРЫ» БЕРЕНЕСИНИН ДОЛБООРУ КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН САЛЫК КОДЕКСИНЕ

Курчаган чөйрөнүн, айрыкча Ысык-Көлдүн жээктеринин жана суу акваториясынын булгануу ыктымалдуулугун жана коркунучун азайтуу, дааратканалардын физикалык жана коммерциялык жеткиликтүүлүгүн камсыз кылуу максатында, дааратканалардын ээлери киреше салыгынан бошотулат, жеке менчик дааратканалардын ээлери жээк алдындагы пансионаттардын, жээк алдындагы эс алуу үйлөрүнүн, эс алуу борборлорунун, жээк алдындагы мейманканалардын жана санаторийлердин территориясын колдонгону үчүн акы төлөөдөн бошотулат, дааратканага акы төлөп кирүү деӊгээли мүмкүн болушунча түшүрүлөт.

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН БУЗУУЛАР ЖӨНYНДӨ КОДЕКСИНЕ

Берене 00. Коомдук дааратканалардын иш шарттамы

Коомдук дааратканаларды жаап, аны менен бирге түнкү мезгилге жаап дааратканалардын иш шарттамын бузуу – (жоопко тартуу чарасы) тартылат.

Берене 00. Коомдук дааратканаларды суу түтүктөрү менен камсыз кылуу шартын жана суу берүү функциясын бузуу

Коомдук дааратканаларды суу түтүктөрү менен камсыз кылуу шартын жана суу берүү функциясын бузуу – (жоопко тартуу чарасы) тартылат.

Берене 00. Тазалыкты бузуу

Коомдук дааратканалардын тазалыгын сактоо шартын бузуу – (жоопко тартуу чарасы) тартылат.

КYНӨСКАНАЛЫК КYНГӨ КYЙYY ЖОЛУ МЕНЕН ТYЗYЛГӨН КЫШКЫ ТУРИЗМ

Адамдар Ысык-Көлгө негизинен жайкы мезгилде келишет. Бирок туристтерди кыш мезгилинде да кантип тартсак болот? Адегенде жаратылыштын төмөнкү мыйзамына көӊүл бурук көрөлү.

Жылдын кыш мезгилинде эшикте суук болуп, асман булутсуз болуп күн нурлары терезе аркылуу үйгө кирип турганда күндүн куйкалоочу аптабы сезилип турат. Ошондой эле кышында асман ачык болуп шамал жок болгондо күнгө күйсө болору белгилүү. Ал эми Кыргызстанда түндүк кеӊдиктердегидей кыш дайыма эле катаал болбойт жана жылуу кыш көп болуп турат.

Ушул өӊүттөн алып караганда кум жээкте эс алуунун комплекстүү туӊгуюк күнөсканасын куруп жалаӊ айнектен жасалган дубалдардын жана шыптардын астында, күн нурлары менен ысыган кумда оонап денени жылытып жатса болот. Тайманбас эс алуучулар сыртка чыгып сууга түшүп тезинен жылуу күнөсканага кире качышса болот.

Бирок күнөскананы суу бетине чейин узартып шамал болбой суу толкуну жок кезде күнөскананын ичинен чыкпай эле сууга түшсө болот. Күнөскананын ичиндеги суу, суунун келип кетүү толкуну менен тазаланып турушу үчүн айнек дубалдары суунун түбүнө чейин түшүрүлбөй, болжол менен суунун ичине жарым метрге чейин эле түшүрүлсө болот.

Бул жерде кышында Ысык-Көлдө эс алып күнгө күйүүнүн кышкы күнөсканасынын жөнөкөй гана конструкциясы мисал катары келтирилди. Мындай күнөскананы ар кандай архитектуралык комплексте курса да болот.

БАЛЫК УУЛОО ТУРИЗМИ

Ысык-Көлгө атамекендик жана чет элдик туристтерди мүмкүн болушунча көбүрөөк тартуу иштеринде балык уулоо туризмин өнүктүрүү ысык-көл туризмин, аны менен бирге Ысык-Көлдүн кышкы туризмин өнүктүрүүгө өбөлгө болмок. Бирок атамекендик экономиканы өнүктүрүү жана мурдагы советтик балык уулоону калыбына келтирүү кызыкчылыгында балык уулоо туризмин өнүктүрүү маселесин, өлкөнүн балык чарбалыгын калыбына келтирүүнүн жана өнүктүрүүнүн жалпы көйгөйлөрүнүн алкагында кароо абдан зарыл.

Мул максатта Кыргыз Республикасынын балык чарбалыгын калыбына келтирип өнүктүрүү программасын иштеп чыгуу зарыл.

Улан Дүйшөналы, мамлекеттик башкаруунун адиси, Орус адабиятынын Эл аралык академиясынын адабий-коомдук сыйлыгынын лауреаты, «Звёздный факел» («Жылдыз шаманасы») аттуу илимий-фантастикалык романы үчүн «Фантастика» аталмасы боюнча Москва адабий сыйлыгынын финалистинин Дипломунун жана «Созвездие пирамиды» («Пирамида топ жылдызы») аттуу илимий-фантастикалык аӊгемеси үчүн Интернационалдык жазуучулар Союзу (Москва) жана Луганск Эл Республикасынын Жазуучулар союзунун биргелешкен Дипломунун ээси, кыргыз жана орус тилдеринде жазган прозачы-фантаст, концептолог.

Фото прикрепленное к статье
Стилистика и грамматика авторов сохранена.
Мнение авторов может не совпадать с позицией редакции.
Как разместить свой материал во «Мнениях»? Очень просто
Добавить

Другие статьи автора

19-03-2024
Теперь хоть научат нас за 17 лет обучения (12 – в школе и 5 – в университете) грамотно писать и составлять письма, отчёты, акты и протоколы?
744

24-02-2024
На тестировании в кадровый резерв формируют абсолютно ненужные вопросы
573

14-02-2024
Почему в Жогорку Кенеше теряются письма?
560

14-02-2024
Депутатам ЖК: Приём в резерв кадров с дипломами с отличием ещё более усугубит состояние госслужбы
1102

11-01-2024
Улуттук идеология. Коомдун элүү бир жашоо чөйрөсүн жөнгө салып оӊдой турган каада-салттардын таблицасы. 2-бөлүк
461

10-01-2024
Улуттук идеология. Коомдун элүү бир жашоо чөйрөсүн жөнгө салып оӊдой турган каада-салттардын таблицасы. 1-бөлүк
538

11-12-2023
Как Чингиз Айтматов над моей фамилией пошутил
662

06-12-2023
Чынчыл болуу. Мамлекеттик кызматтагы кошоматчылыкты жоюу
732

05-12-2023
Эки адамдын урушуусунун, мындайча айтканда улуттук маданияты
651

04-12-2023
Тоюңузда акча алганыңыз – ичип-жегениӊ үчүн «төлө» деп «доолаганыӊыз»
964

Еще статьи

Комментарии
Комментарии будут опубликованы после проверки модератором
Для добавления комментария необходимо быть нашим подписчиком

×