Добавить свою статью
10 Августа 2023
Сапаттуу үрөн — жогорку түшүмдүн кепили

Үрөн боюнча мыйзамга кандай гана өзгөртүүлөр киргизилбесин, негизги маселе ата-мекендик үрөнчүлүктү кайра бутуна тургузуп, өзүбүздү өзүбүз айыл чарба өсүмдүктөрүнүн сапаттуу жана арзан уруктары менен камсыз кылышыбыз зарыл. Мурда буудай, арпа, жүгөрү, беде, пахта жана кант кызылчасынын жакшы үрөндөрү менен өндүрүшүбүздү толук канаттандырып, ал турмак аларды Орто Азия, Кавказ Республикаларына жана Россия, Украина, ошондой эле Германия Демократиялык Республикасына экспорт кылып валюта таап, алдыңкы айыл чарба техникасын алчуубуз. Мисалы, өзүбүздө өндүрүлгөн беденин эсебинен чет мамлекеттен тоют өндүрүүчү заманбап машиналары келип туручу. Республикабызды урук менен 57 ири мамлекеттик үрөн чарбалар эле камсыздоочу. Ал чарбалардын жалпы айдоо аянты 100 миң гектардан ашып кетчү. Аларга мамлекет тарабынан жетиштүү каражаттар бөлүнүп, материалдык - техникалык базасы күчтөнүп туруучу. Үрөн чарбаларында иштеген атайын адистердин айлыгы жөнөкөй чарбаларга караганда эки эсе көп болор эле. Алардын натыйжалуу иштегендери мамлекеттик сыйлык алышчу. Башкача айтканда, үрөн чарбалары өндүрүштүн баардык тармактары боюнча алдыда болуп, өлкөнү өйдө көздөй сүрөшчүү.

Эми Президентибиз өзү кол коюп күчүнө кирген Мыйзамдын негизинде биздин айыл чарба министрлигибиз адистердин, илимпоздордун жана ишкиликтүү фермерлердин катышуусу менен Кыргызстанда айыл чарба өсүмдүктөрүнүн селекциясын (сортторду чыгаруу) жана үрөнчүлүгүн өркүндөтүүнүн атайын Программасын иштеп чыгыш керек. Анда орчундуу маселелер көтөрүлүп, алардын аткарылышы 5 жылдын ичинде жүзөгө ашышы зарыл. Программада илимий изилдөө мекемелеринин жана үрөн чарбаларынын иштөө шарттарын толугу менен камтыган практикалык сунуштардын болушу талапка ылайык. Антпесе, Мыйзамдагы өзгөртүүлөр кайра эле аткарылбай кагаз жүзүндө кала берет.

Азыркы учурда Кыргыз илимий изилдөө дыйканчылык институтунун курамында 6 мамлекеттик чарба сакталып турат. Алардын болгон айдоо аянты 1 миң гана гектар. Бул аябай аз. Ошондуктан алардын жерин он эсеге чейин көбөйтүп, материалдык шарттарын толугу менен оңдоо зарыл. Алардын тажрыйбаларынын негизинде жок дегенде дагы 50дөн кем эмес чарбаларды тандап алып, аларга керектүү жардамдарды берүү абзел. Өсүмдүктөрдүн жергиликтүү жаратылыш шарттарына ылайыкталган жогорку түшүмдүү сортторун чыгарып жаткан окумуштуулардын айлыгын 40-50 миң сомго чейин көтөрүү керек.

Бул маегимде мен алгачкы милдеттерге гана токтолдум. Аларды туура аныктап, тийиштүү сунуштарды даярлоо үчүн атайын Өкмөттүк комиссия түзүлсө туура болот.



Жамин Акималиев

Улуттук илимдер академиясынын академиги,

айыл чарба илимдеринин доктору

Фото прикрепленное к статье
Стилистика и грамматика авторов сохранена.
Мнение авторов может не совпадать с позицией редакции.
Как разместить свой материал во «Мнениях»? Очень просто
Добавить

Другие статьи автора

14-08-2024
Встреча с Хрущевым
24682

17-07-2024
Не о «культе личности», а о роли личности в человеческой истории (Обзор печати)
19094

21-05-2024
О нашей идеологии
9131

25-04-2024
Ломать – не строить
15587

15-04-2024
Сумасбродные предложения
16800

04-03-2024
Какой должна быть Академия наук?
14020

23-01-2024
Ахматбек Суюмбаев – элибиздин сүйүктүү уулу
12600

20-12-2023
Курман Каракеев – кыргыз интеллигенциясынын күзгүсү
24359

07-08-2023
О Сталинских премиях
6138

03-08-2023
Юрий Гагарин
6296

Еще статьи

Комментарии
Комментарии будут опубликованы после проверки модератором

×