Орто кылымдарда Европадагы бир диндин тоталитардык бийлигине Лютер деген киши протест кылган. Лютерди колдогондор протестант аталып, алардын жеңиши Германия, Франция, Англия, ж.б. улуттардын жана алардын тилдеринин кайра жанданышына алып келди. Тоталитардык диндин тили болгон латын тили өлдү. Европадагы улуттук мамлекеттердин пайда болушу ушундан башталып, бул идея дүйнө жүзүнө тарады. Бул тажырыйба дин саясатында тең салмактуулуктун зарыл экенин далилдеди. Өлкөдө бир гана дин болсо, анда ал өлкө урай турганын көргөздү. Бир диндүү өлкөнү башкаруу светтик мамлекет системасына коркунуч жаратып, тоталитардык режим орноп, өлкө моралдык жана экономикалык жактан деградацияланып, эмиграция күчөп, жарандык согушка кабылаары бышык болду. Ошондуктан Кыргызстанда диндердин балансын түзүү зарыл. Атеизмден динге хамелеондой болуп, тез өтүп алган мурунку муундун тоталитардык идеясынан жана баш оту менен башкесерлерден акчасына жашаган динбашчылардын таалимдерине манкурт болуп калган жаштардын менталдык ооруусунан айыгышыбыз керек. Көп улуттуу, көп диндүү, көп векторлуу саясат туткан өлкөдө өнүгүү болорунунун далили - АКШ, Англия, Германия, Франция, Австралия, Швеция, Финляндия, Израиль, Россия, Япония, Корея, Сингапур жана башка өлкөлөр.