Для учёных и инженеров-конструкторов будет изложена научно-техническая идея-проект механического и кибернетического спасательного аппарата из научно-фантастического рассказа «Созвездие пирамиды», удостоенного совместного диплома Интернационального Союза писателей (Москва) и Союза писателей Луганской Народной Республики по итогам конкурса.
Рассказ зарегистрирован в Кыргызпатенте со старым названием «Одинокий ягуар». Свидетельство № 334 от 22 января 2002 года.
Общие сведения
В 2003 году опубликованный рассказ в газете «Адабий гезит» представил учёному, физику-теоретику Самату Кадырову. Через одну-две недели связался с ним по телефону, после чего он, прочитав рассказ, предложил написать статью на основе данного произведения. Он, как учёный, намеревался написать рецензию на мою статью и оказать помощь в регистрации в Кыргызпатенте, разослать по электронной почте в соответствующие адреса мира. По его предложению статью написал лишь через долгий период времени. К сожалению, уважаемый учёный не успел ознакомиться с моей статьёй.
Статья опубликована в газете «Вечерний Бишкек» 24 мая 2005 года.
Нижеизложенный материал написан по предложению Самата Кадырова:
Возникновению этого произведения предшествует моя работа в штабе гражданской обороны Чуйской области МЧС и ГО КР с 1 октября 1999 года по 4 октября 2000 года главным специалистом отдела связи. Известно, что в то время в Турции произошло землетрясение, после чего на стенах нашего штаба появились фотоснимки ликвидации последствий стихийного бедствия силами сотрудников нашего штаба МЧС и ГО и других стран. Трагические фотоснимки стали стимулом для теоретической разработки мною спасательной техники от землетрясения. С этой целью многократно беседовал со многими коллегами, работая в сфере названного министерства для уяснения того, изобретено ли в мире какое-нибудь специальное средство для спасения от землетрясения? Через долгие поиски ответа на свой вопрос путём общения с коллегами и поиска информации в СМИ убедился, что в мире ещё не создана специальная спасательная техника от землетрясения. По крайней мере такая, какая зародилась в моём техническом воображении.
В 2001 году назрела идея об изобретении. Я был готов приготовить чертёж объекта и посетил Государственное агентство по науке и интеллектуальной собственности при правительстве Кыргызской Республики. Получил общую консультацию. Но, к сожалению, стало преградой положение об оплате госпошлины в сумме 12 долларов для рассмотрения моего изобретения. Далее посетил техническую библиотеку Кыргызпатента для определения того, нет ли в мире аналогов моему предстоящему изобретению? Узнал частично, всё же опять из-за элементарного неимения финансовой возможности оформить читательский билет и оплаты за какие-то определённые услуги. Таким образом, не имея достаточных средств, в частности для оплаты 12 долларов, не стал готовить чертёж, а равно и продолжать этап работы по изобретению согласно полученной консультации.
Так как являюсь прозаиком научно-фантастического жанра, где мною написаны научно-фантастический роман, повесть и рассказы и, имея в виду, что одной из функций научно-фантастического жанра является служение науке, где учёные и инженеры воплощают в реальность научно-технические идеи научно-фантастических произведений, решил написать очередное произведение.
Написал научно-фантастический рассказ и в его содержание заложил научно-технические сюжеты и, таким образом, решил, что свою идею по изобретению предложу в свете произведения учёным и конструкторам. Регистрация названного произведения в Кыргызпатенте обошлась гораздо дешевле, чем если бы я занялся изобретением.
В нижеследующей работе отражены кибернетический и механический варианты спасательного аппарата от землетрясения. Научно-техническая идея воплощена в научно-фантастический рассказ о технологии спасательной системы со старым названием «Одинокий ягуар». Рассказ зарегистрирован в Государственном агентстве по науке и интеллектуальной собственности при правительстве Кыргызской Республики от 22.01.2002 года за № 334.
Рассказ опубликован на кыргызском языке в газете «Адабий гезит» в №№ 24, 25, 27 за июль 2002 года с сокращением. В этом же году рассказ на русском языке по интернету направлен министру МЧС РФ господину Шойгу с предложением рассмотрения возможности научно-технического воплощения в реальность. Разумеется, в своем сопроводительном письме внимание министра обращал именно на научно-технический сюжет рассказа. Дошла ли почта до господина Шойгу, неизвестно. Соответственно, и ответа не последовало.
Также этот рассказ обращением внимания конкретно на научно-технический сюжет в 2002 же году был направлен в учреждения МЧС Кыргызской Республики. Ответа не последовало.
Посетил и Академию наук Кыргызской Республики. Ученым академии устно изложил суть моей теоретической разработки. К сожалению, они признались, что впервые получают такое неожиданное предложение и не знают, как реализовать такое изобретение.
Как описал в начале этой статьи, в 2003 году опубликованный рассказ в газете «Адабий гезит» представил учёному, физику-теоретику Самату Кадырову.
Ныне рассказ называется по-новому «Созвездие пирамиды», и есть надежда, что его научно-техническая идея рано или поздно послужит науке во благо человечества.
Кибернетический вариант по всей вероятности будет возможным создать в обозримом будущем, по мере прогресса науки и техники. А механический же вариант, надеемся, вполне возможно сконструировать, испытать, построить и поставить на службу людям в наши дни.
Ниже приводятся кибернетический и механический варианты статьи.
Механический вариант
Представляет собой гладкий спасательный шар и изготавливается из безупречно прочного металлического сплава, способного сохранять целостность при падении с высокоэтажных домов на твёрдый предмет и, в том числе, на массивные железобетонные тела. Может быть одно-, двух-, трёх- или четырёхместным. С внешности корпуса устанавливается фара на случай отключения сетевого света. Данная аварийная система освещения срабатывает от действия фоторезистора при возникновении темноты, и предусматривается исключение нежелательного срабатывания при выключении комнатного света перед сном. Таким образом, автоматика включает в себя сумму наличия темноты и землетрясения. На случай разбивания фары обрушением здания предусматривается исключение замыкания проводников.
После посадки человека в шар автоматически и безболезненно, согласно телесному рельефу спасаемого, его тело обхватывают хватательные лепестки. На уровне сердца в лепестке располагается приёмодатчик сердцебиения человека, который располагает источником электроэнергии и он заменяет как аккумуляторные батареи, так и генератор. Напряжение же и сила тока ничуть не зависит от параметра сердцебиения и постоянно держится одно напряжение, одна сила тока. Итого, если есть изображение на экране радиолокационной системы службы спасения, соответственно автоматическое радиоизлучение специального сигнала бедствия. А значит, есть электрический ток в данном шаре. Следовательно, есть сердцебиение. То есть в шаре есть человек, он не пуст, находящиеся в нём ещё живы и, таким образом, можно не жалеть сил и времени на извлечение из-под завалов обрушенных зданий всех изображаемых шаров на экране РЛС – там есть живые люди.
При хаотичном падении и кувыркании шара тело человека остается неизменно вертикальным благодаря гироскопической системе или центру тяжести, расположенной со стороны ног. При желании или угрозе землетрясения можно ночевать и внутри шара, отрегулировав пространственное положение кресла. При сильных ударах шара об твёрдые железобетонные плиты внутри него создается амортизационный баланс.
Через единый частотный радиориёмник в шар подаётся звуковое и одновременно оптическое текстовое сообщение на экране монитора и последнее предназначается для глухих. И тот, и другой вид информации записывается в память, и по желанию их можно воспроизвести. Также предусмотрена многоканальная радиосвязь с диспетчерами службы спасения. На рукавах спасателей встраиваются микрорадиолокационные экраны, что рационализирует их поиск потерпевших бедствие.
В целом в спасательный шар от землетрясения закладывается комплексная система жизнеобеспечения с запасами пищи, кислородная маска с заправляемым кислородным баллоном для дыхания, вентиляция и многое другое.
Одним из его недостатков является его тяжёлый вес, который может создать проблемы при затаскивании его в высокоэтажные дома. Поэтому в шаре необходимо предусмотреть возможность разборки и сборки, чтобы доставлять в квартиру в разобранном виде.
Кибернетический вариант
Глубокой ночью сладко я спал,
Встряхнулась земля, и в испуге я встал.
Спасательный браслет на руку надет –
На красную кнопку я резко нажал.
Мгновенно обозначился спасательный шар,
Прозрачный он, как водяной пар.
Я же внутри безопасность обрёл,
Человеческих умов это гениальный дар.
Спасательный прибор представляет собой малогабаритный миниатюрный кибернетический браслет и КОНСТРУИРУЕТ спасательный шар, вовнутрь которого садится человек. Браслет надевается на левую или правую руку и рекомендуется не снимать и носить постоянно. В него встраиваются электронные часы с будильником, система электронной радиосвязи и радиоприёмник.
Прибор имеет ручной и автоматический способ ввода в действие. Для автоматического режима можно задать команду с указанием силы землетрясения в баллах по шкале Рихтера. В этом случае обеспечивается срабатывание и тогда, когда владелец находится в состоянии глубокого сна.
Обозначенный громадный шар не вытекает из крохотного прибора. Обеспечение шаром происходит за счёт непрерывного конструирования. Материальной основой шара являются потоки нейтрино, которыми управляет кибернетическая система браслета, стягивает и концентрирует потоки нейтрино со Вселенной в заданные координаты вокруг человека.
Благодаря проницательной природе нейтрино шар обладает свойством проницательности и способен беспрепятственно прошивать любое материальное, в том числе сверхплотное и весьма протяжённое огненное препятствие и ничто в нём угару и обжигу не подвергается. Шар с собой также свободно переносит сквозь препятствия предметы, находящиеся внутри него, в частности, человека. Шар непоколебим при столкновении с любой формой материи. Соответственно остается непоколебимым при обрушивании на него многотонной массы плит, железа и других строительных и прочих бытовых материалов.
Шар пилотируется и способен летать в пространстве и управляется электронной ручкой как в горизонтальной, так и в вертикальной плоскостях. Шар обеспечивает безопасность практически от любого вида опасности: авиакатастрофы независимо от высоты полёта и температуры окружающей среды, изолирует человека от пули оружия, нападения от хищных зверей и уводит от них при помощи пилотирования.
Между браслетом и его носителем поддерживается нравственно-интеллектуальная связь. Это обеспечивает прямое сиюсекундное оптическое отражение умственной эволюции человека. Таким образом, работает многоцветное мигание в такт неустойчивого человеческого мышления. Только на руке обладающего абсолютным спокойствием своей психики, например, духовно-интеллектуально озарённого человека браслет светится в одном блике. Для утаивания своего внутреннего мира человек может выключить режим мерцания ручного спутника.
Научное совершенство браслета, считывая мышление человека, способно контролировать нравственность его помыслов. К примеру, он от своего владельца не принимает команду на конструирование спасательного шара, если человек вознамеривается проникнуть в банк для его ограбления. А также якобы от ложного нападения злой собаки.
Новая идея
...А что если все земные пласты одного и того же континента связать между собой глобальными тросами? Например, начнется трястись какой-нибудь один регион, его удержат крепко связывающие тросы с другими земными пластами. Как вы думаете, получится?
Улан Дуйшеналы, специалист государственного управления. Лауреат Международной литературно-общественной премии Международной академии русской словесности, обладатель Диплома финалиста Московской литературной премии в номинации «Фантастика» за научно-фантастический роман Звёздный факел» и совместного диплома Интернационального Союза писателей (Москва) и Союза писателей Луганской Народной Республики за научно-фантастический рассказ «Созвездие пирамиды».
Луганск Эл Республикасынын жазуучулар Союзунун (Бирлик) жана Интернационалдык жазуучулар Союзунун биргелешкен дипломуна татыган «Созвездие пирамиды» (Пирамида топ жылдызы) аттуу илимий-фантастикалык аӊгемемдин негизинде жер титирөөдөн куткаруучу аппараттын механикалык жана кибернетикалык конструкциялары тууралуу сөз болот, окумуштууларга жана инженер-конструкторлорго сунуш кылынат.
Физик-теоретик Самат Кадыровдун сунушу менен төмөнкү макала жаралган:
Жалпы маалыматтар
«Адабий гезит» гезитине чыккан аңгемемди 2003-жылы окумуштуу, физик-теоретик Самат Кадыровго көрсөттүм. Бир-эки жумадан кийин ага телефон чалсам, ал аңгемемди окуп чыкканын айтып, ошол аңгеменин негизинде жер титирөөдөн куткаруучу аппаратты ойлоп табуу боюнча илимий макала жазуумду сунуш кылды. Ал мен жаза турган макалама окумуштуу катары рецензия жазып Кыргызпатентте каттоого жардам берип дүйнөдөгү тийиштүү жерлерге электрондук почта аркылуу таратып жиберүүнү ниеттенген эле. Бирок анын сунушу боюнча макаланы кыйла убакыттан кийин кечигип жаздым. Ошон үчүн тилекке каршы урматтуу окумуштуу менин макаламды окуп чыкканга үлгүрбөй калды.
Макала «Вечерний Бишкек» гезитинде 2005-жылдын 24-майында орус тилинде чыккан.
Бул чыгарманын пайда болушуна 1999-жылдын 1-октябрынан 2000-жылдын 4-октябрына чейин менин КРнын Өзгөчө кырдаалдар жана жарандык коргоо министрлигинин Чүй облусунун жарандык коргоо штабында байланыш бөлүмүнүн башкы адиси болуп иштегеним себепкер болду. Ал кезде Түркияда жер титирөө болгону белгилүү жана ошол кезде биздин штабдын дубалдарында биздин жана Өзгөчө кырдаалдар жана жарандык коргоо министрлигинин башка штабдарынын күчү менен табигый кырсыкты жоюу жөнүндөгү фотосүрөттөр пайда болгон. Трагедиялуу фотосүрөттөр жер титирөөдөн куткаруучу техниканын теориясын иштеп чыгууга мага түрткү берди. Ушул максатта, дүйнөдө жер титирөөдөн куткаруучу кандайдыр бир атайын техникалык каражаттын ойлонуп табылган табылбаганын билүү үчүн аталган министрликтин тармагында иштеген көпчүлүк кесиптештерим менен сүйлөшө баштадым. Кесиптештерим менен сүйлөшүү жана жалпыга маалымдоо каражаттарында маалымат издөө жолу аркылуу өзүмдүн суроомо тынымсыз жооп издеп жүрүп дүйнөдө али жер титирөөдөн куткаруучу атайын техника ойлонуп табыла электигине көзүм жетти. Канткен менен менин техникалык элестетүүмдөгүдөй техниканын жоктугу айкын болду.
2001-жылы ойлоп табуу идеям бышып жетилди. Мен объекттин чиймесин тартууга даяр болуп калып Кыргыз Республикасынын алдындагы Илим жана интеллектуалдык менчик боюнча мамлекеттик агенттикке барып жалпы консультация алдым. Бирок, тилекке каршы, менин ойлоп табуумду карап чыгуу үчүн 12 доллар мамлекеттик алым (пошлина) төлөө жөнүндөгү жобо тоскоолдук болуп калды. Анан менин алдымда боло турган ойлоп табуума дүйнөдө аналогдор бар же жок экендигин аныктоо максатында Кыргызпатенттин техникалык китепканасына барып көрдүм. Кайрадан эле баягы окурмандык билет алууга жана китепканадагы кызмат көрсөтүүгө акчамдын жок болгондугуна байланыштуу мага керектүү маалыматты жарым-жартылай эле билдим. Ошентип жетишерлик каражатка, башкача айтканда 12 доллар мамлекеттик алым (пошлина) төлөө мүмкүнчүлүгүнө ээ болбогонума байланыштуу чиймени, демек ага ылайык ойлоп табуу боюнча ишимди улантуудан баш тарттым.
Илимий-фантастикалык роман, повесть жана аңгемелерди жазган прозачы-фантаст болгонумдан, илимий-фантастикалык чыгармалардын илимий-техникалык идеяларын окумуштуулар жана инженерлер реалдуулукка ашырарын демек, илимий-фантастикалык жанрдын бир функцияларынын бири илимге кызмат кылуу экендигин эске алып кезектеги илимий-фантастикалык чыгарма жаздым.
Ошентип илимий-фантастикалык аңгеме жазып анын мазмунуна илимий-техникалык сюжет салып анан жер титирөөдөн куткаруу боюнча ойлоп табуу жөнүндөгү идеямды чыгармам аркылуу окумушууларга жана конструкторлорго сунуш кыламын деп чечтим. Ойлоп табуудагы мамлекеттик алымды (пошлинаны) төлөөгө караганда ал чыгармамды Кыргызпатентте каттоо кыйла арзан болду.
Төмөнкү эмгегимде жер титирөөдөн куткаруунун кибернетикалык жана механикалык варианттары чагылдырылган. Илимий-техникалык идея «Одинокий ягуар» деген мурдагы эски аталышында куткаруу тутуму (системасы) жөнүндөгү илимий-фантастикалык аңгемеме салынып Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн алдындагы Илим жана интеллектуалдык менчик боюнча мамлекеттик агенттикте 2002-жылдын 22-январында № 334 күбөлүгү менен катталган.
Аңгеме кыргыз тилинде «Адабий гезит» деген гезиттин 2002-жылдын июль айындагы №№ 24,25,27-сандарында кыскартылып чыгарылган. Ошол эле жылы интернет аркылуу Россия Федерациясынын Өзгөчө кырдаалдар министри Сергей Шойгу мырзага, аңгеменин идеясын иш жүзүнө ашыруу мүмкүнчүлүгүн карап көрүү сунушумду жибергем. Албетте, министрдин көңүлүн аңгеменин илимий-техникалык сюжетине бурдургум келди. Менин катым Шойгу мырзага жеткен-жетпегени белгисиз, ошого ылайык жообу да келген эмес.
Ошондой эле бул аңгемемди, анын илимий-техникалык идеясына көңүл бурдуруу максатында 2002-жылы Кыргыз Республикасынын ӨКМ мекемелерине жиберип жообу келген эмес.
Кыргыз Республикасынын Илимдер академиясына да барып көрдүм. Андагы окумуштууларга өзүмдүн иштеп чыгуумдун маани-маӊызын түшүндүрүп бердим. Бирок алар, бизге мындай түрдөгү сунуш күтүүсүз жана биринчи жолу келип жатканын айтышып мындай ойлоп табууну кантип жүзөгө ашырууну билишперин айтышты.
Макаланын башында жазганымдай «Адабий гезит» гезитине чыккан аӊгемемди окумуштуу, физик-теоретик Самат Кадыровго көрсөткөм. Ошондон улам шул макала жазылды.
Учурда аңгеме жаңыча «Пирамида топ жылдызы» деп аталат жана анын илимий-техникалык идеясы эртедир-кечтир адам баласынын жыргалчылыгы үчүн илимге кызмат кылып калат деген ишеним бар.
Жогоруда айтылгандай аталган аӊгеме Луганск Эл Республикасынын Жазуучулар Союзунун жана Интернационалдык Жазуучулар Союзунун биргелешкен дипломуна татыган.
Идеянын кибернетикалык вариантын техниканын прогресси менен жакынкы келечекте иш жүзүнө ашыруу ыктымалдуу. Ал эми механикалык вариантын болсо конструкциялап, сынап адамдардын кызматына бүгүн эле коюп койсок болоруна ишенебиз.
Төмөндө макаланын кибернетикалык жана механикалык варианттары келтирилет.
Механикалык вариант
Ар кандай бийиктиктен катуу предметке түшсө да, массивдүү, темир-бетон телолорго урунса да сынбаган, кынтыксыз бекем металлдык аралашмадан жасалган бир-эки-үч-төрт орундуу сыйка куткаргыч шарды чагылдырат. Үйдө электр жарыгы өчкөндө жандыруу үчүн корпустун сыртына чырак жасалган. Мындай авариялык жарык берүү тутуму (системасы) караңгылыкты сезгич фоторезистордун жардамы менен автоматтык түрдө иштейт жана жатаар алдында бөлмөдөгү жарыкты өчүргөндө анысы иштеп жибербесин үчүн, автоматика караңгы жана жер титирөө суммаларын өзүнө камтыйт. Имараттын урашы менен, албетте, чырактар сынат, себеби өзүнүн иш мөөнөтү бүтүп ал керек деле болбой калып, анын электр зымдарынын кокус тийишүүсүнө жол берилбейт.
Адам шарга отургандан кийин автоматикалуу жана оорутуусуз, сый-сыпаа менен куткарылуучунун денесинин рельефине ылайык аны кармагычтар кучактап алышат. Жүрөктүн деңгээлинде кармагычта жүрөк согуусунун алып-билдиргичи (приёмо-датчиги) жайгашып, ал электроэнергиянын булагы болуп аккумуляртордук батареянын да, генератордун да ролун аткарат.
Токтун чыңалуусу жана күчү жүрөк согуусунун параметринен кымындай да көз каранды болбойт жана дайыма бир чыңалуу, бир агындын (токтун) күчү сакталып турат. Ошентип, эгер Куткаруу кызматынын радиолокациондук станциясынын экранында объект көрүнүп турса, демек атайын кырсык ишаратын (сигналын) автоматтуу радионурдандыруу жүрүп жатканы – электр тогунун, ага өбөлгө болгон жүрөк согуусунун, акыры келип шардын ичинде тирүү адам бар экендигин ырастайт. Ошентип радиолокациондук экранда көрүнгөн бардык объекттерди убакыт-күчтү аябай биринчи кезекте чыгара берсе болот.
Шардын баш аламан бырпырап түшүүсүндө адамдын денеси гироскоп тутумунун (системасынын) жардамы менен же оордуктун борборунун бутар тарапта болгону үчүн өзгөрүүсүз тик абалда кала берет. Жер титирөө коркунучу пайда болгондо же каалаганда эле креслонун мейкиндик абалын тууралап шардын ичинде түнөй берсе да болот. Шар катуу темир-бетон плиталарга урунганда анын ичинде ыңгайлуу, жумшак жайлуу термелүү жаралып адамды, мындайча айтканда алдейлеп турат.
Бирдиктүү жыштыктагы радиоприемник аркылуу шарга үн жана бул үндүн мазмуну автоматтык түрдө монитордун экранына тамга болуп чыгып бул тамгалар дүлөйлөр үчүн ылайыкталган. Кабардын тигил же бул түрү эске тутуу түзүлүшүнө жазылат да каалаган учурда маалыматты кайрадан угуп көрсө болот. Ошондой эле Куткаруу кызматчыларынын диспетчерлери менен көп каналдуу радиобайланыш жүргүзүлөт. Куткаруучулардын жеңинде микрорадиолокациондук экран жасалган жана бул, кырсыкка чалдыккандарды куткарууну рационалдаштырууну шарттайт.
Жалпысынан алганда, сактагыч шарда азыктануу көрөӊгөлөрү менен тириликти камсыздандыруучу тутум (система), дем алыш үчүн толтурула турган кычкылтек баллону дем алуу органына тагылчу бет кабы менен, шамалдаткыч жана көп нерселер бар. Бирок чоң кемчилиги – анын оор салмагы жана бийик кабаттуу үйгө алып кирүүдө кыйынчылык туудурат, анан бул маселени жеңилдетүү үчүн бөлүп-бөлүп алып чыгып кайра чогултса болот.
Кибернетикалык вариант
Терең түндө таттуу уктагам,
Жер силкинип тура калгам.
Куткаргыч билериги колума тагылган.
Кызыл кнопкасын баса калгам.
Заматта куткаргыч шар ачылды,
Суу буусундай бозомук баш-аягы.
Ичинде мен коопсуздук таптым,
Адам генийинин ойлоп тапканы.
Куткаруучу аспап аз тыш өлчөмдүү (аз габариттүү) миниатюралык кибернетикалык билерикти чагылдырып ичине адам отура турган куткаруучу шарды ТЫНЫМСЫЗ КОНСТРУКЦИЯЛАЙТ. Билерик сол же оң колго тагылып чечпей такай тагып жүрүү сунушталат. Анын ичине ойготкучу бар электрондук саат, электрондук радиобайланыш тутуму (системасы) жана радиоприемник жасалат.
Бул аспаптын кол жана автоматтык жол менен аракетке келтирүү ыкмасы бар. Автоматтык шарттамы (режими) үчүн Рихтер шкаласы боюнча жер титирөөнүн чоңдугун көрсөтүп программасына команда салып койсо болот. Мындай учурда анын ээси терең уйкуда жатканда да иштеп кетүү мүмкүнчүлүгү бар.
Белгиленген чоң шар кымындай аспаптын ичинен агып чыкпайт. Адамды шар менен камсыз кылып туруу тынымсыз конструкциялоонун эсебинен болуп турат. Шардын материалдык негизин нейтрино түзөт. Ал нейтринону, билериктин кибернетикалык тутуму (системасы) башкарып адамдын тегерегине, программа менен берилген координаттарга Ааламдан тартып алып топтоштуруу жолу менен шарды тынымсыз жасап туруу ишке ашырылат.
Нейтринонун теше өтүү табиятына ылайык шардын ичинде кандай гана тело болбосун, шар материялык жана ошондой эле өтө тыгыз, алыс созулган от тоскоолун бөлүп-жарып өтүп кете берүү касиетине бөлөнгөн жана анын эч нерсеси күйүп караманча ысып да кетпейт. Ошондой эле шар өзүнүн ичинде болгон бардык предметти, мисалы адамды да ар кандай тоскоолдуктарды тешип өткөрүп кете берет. Шар материянын кандай гана формасы болбосун, эч нерсе болбой дубалды ээн-эркин тешип өтүп кете берет. Ошого ылайык анын үстүнө плиталардын, темирдин жана башка курулуш жана ошол сыяктуу турмуш-тиричилик нерселердин көп тонналуу массасы урап түшсө да кынтыксыз түрдө кыймылсыз кала берет.
Шар мейкинде учууга жөндөмдүү келип горизонталдык да, вертикалдык да тегиздикте электрондук ручка менен башкарылат. Шар коркунучтун ар кандай көрүнүштөрүнөн сактай алат: учуунун бийиктигине жана курчаган чөйрөнүн температурасына карабай авиакырсыктан, куралдын огунан, жапайы жаныбарлардын кол салуусунан адамды обочолоп (изоляциялап) башкаруунун жардамы менен мейкинде буйтаганга жарайт.
Билериктин жана аны тагып жүрүүчүнүн ортосунда ыйман-интеллектуалдык байланыш кармалат. Бул болсо ошол секундадагы, ошол заматтагы адамдын акыл эволюциясынын оптикалык чагылдыруусун камсыз кылат. Ошентип адамдын туруксуз ой жүгүртүүсүнүн ыргагына ылайык көп түстүү жаркыроо иштеп турат. Бир гана руханий-интеллектуалдык жарыккан адамдардын колунда гана билерик бир калыпта жана алат, себеби ушундай адамдар гана рух, жан-дүйнө жана дененин шайкештигине (гармониясына) жетише алат жана өзүнүн ойрон ойлорун бир тартипке, тең салмакка келтирип жада калса өзүнүн психикасын абсолюттук тынымга сала алат. Өзүнүн ойлорунун ыргагын, акыры келип ички дүйнөсүн жашырын кылуу үчүн кол билеригинин ээси жылтылдоо шарттамын (режимин) өчүрүп коё алат.
Билериктин илимий жетишкендиги, адамдын ой-ниеттерин окуп жатып анын ойлорунун ыймандуулугун көзөмөлгө ала алат. Мисалы, эгерде билериктин ээси банкты тоноо сыяктуу карасанатай ой менен билеригине шарды конструкциялоо буюруусун (командасын) берсе, ал буюрууну билериктин ыйман-интелелктуалдык тутуму (системасы) кабыл албайт. Ошондой эле калп эле кол салуудан да шар жасалбайт.
Жаӊы идея
...А эгерде бир эле континенттин жер катмарларын глобалдык тросстор менен бири бирине тартып байлап койсокчу? Мисалы, кандайдыр бир жер аймагы титирей баштаса, аны башка жер катмарлары кармап калышат. Же болбой калабы?
Улан Дуйшеналы, мамлекеттик башкаруунун адиси. Орус адабиятынын Эл аралык Академиясынын Эл аралык адабий-коомдук сыйлыгынын лауреаты, «Звёздный факел» («Жылдыз шаманасы») аттуу илимий-фантастикалык романы үчүн «Фантастика» аталмасы боюнча Москва адабий сыйлыгынын финалистинин Дипломунун жана «Созвездие пирамиды» («Пирамида топ жылдызы») аттуу илимий-фантастикалык аӊгемеси үчүн Интернационалдык жазуучулар Союзу (Москва) жана Луганск Эл Республикасынын жазуучулар Союузунун биргелешкен Дипломунун ээси, кыргыз жана орус тилдеринде жазган прозачы-фантаст, концептолог.
